Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) – stratejik çevreseldeğerlendirme (SÇD) ilişkisinin irdelenmesi ve hidroelektrik enerjisi sürecinde SÇD'nin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, hidroelektrik tesislerin çevresel etkileri konusu incelenmiştir. Bu bağlamda, Hidroelektrik Santral (HES) projelerinin çeşitli çevresel etkileri irdelenerek, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ve Kümülatif Çevresel Etki Değerlendirme (KÇED) süreçlerinin enerji planlamasındaki önemi vurgulanmış ve ayrıntılı bilgiler sunulmuştur. Bazı bilirkişilik çalışmalarından elde edilen bulgular ışığında ÇED sürecinin HES projelerinde uygulanmasında karşılaşılan sorunlar değerlendirilmiştir. Çalışmanın en önemli kısmı, ÇED'in yetersizliklerini ortadan kaldıran ve tüm dünyada başarıyla uygulanan SÇD sürecine ayrılmıştır. Bu kapsamda, ülkemizdeki geçmişi kısa olan ve fazla uygulama alanı bulamayan SÇD süreci tanıtılmış; daha sonra bu sürecin enerji planlamasında ve özellikle de hidroelektrik enerji planlama ve projelendirme aşamasındaki önemi vurgulanmıştır. Ayrıca, sürecin uygulama aşamaları değerlendirilerek, enerji planlaması konusunda SÇD uygulamaları hakkında Türkiye ve dünyada yapılmış bazı önemli çalışmalar incelenmiştir. Çalışmanın sonunda, tüm bulgular irdelenerek, SÇD hakkında stratejik konular, SÇD'nin stratejik plandaki etkinliği ve SÇD'nin Bütünleşik Su Kaynakları Yönetiminde kullanılması konuları değerlendirilmiştir.