Çalışanın güven seviyesinin, çalışanın ses davranışı ve işyeri tutumu ve davranışları arasındaki ilişkilerde düzenleyici etkisi

Abstract

Bu çalışmada Sosyal Değişim Teorisi'ne (SDT) dayanarak çalışanın yapıcı ses davranışının aynı çalışanın iş yeri tutum ve davranışları (görev performansı, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı) üzerindeki direkt etkisi incelenmektedir. Özellikle çalışanın bir üst amire duyduğu güvenin çalışanın yapıcı ses davranışı ile etkileşerek görev performansı, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde anlamlı ve pozitif yönde etkisi olacağını ileri sürülmektedir. Trabzon ilinde faaliyet gösteren 56 işletmeden 205 katılımcı ve bu katılımcıların 62 üst yöneticisinden birer aylık arayla uygulanan üç farklı anket kullanılarak toplanan veri, çok seviyeli analiz yöntemi kullanılarak araştırmada geliştirilen hipotezler test edilmektedir. Araştırma sonuçlarına göre, yapıcı ses davranışı ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif bir ilişki bulunurken, yapıcı ses davranışı ile görev performansı ve örgütsel bağlılık arasında pozitif bir ilişki bulunmamaktadır. Bununla birlikte bulgular, yapıcı ses davranışı ve görev performansı, örgütsel bağlılık arasındaki pozitif ilişkide bir üst amire duyulan güvenin düzenleyici etkisini ortaya koymaktadır. Ancak, bu ilişkide yapıcı ses davranışı ve görev performansı arasındaki ilişkinin pozitif yönde ama anlamlı olmadığını, yapıcı ses davranışı ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin yönünün ise negatif yönde ve anlamlı olduğunu göstermektedir. Ayrıca çalışma, yapıcı ses davranışı ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki pozitif ilişkide bir üst amire duyulan güvenin düzenleyici rolünün etkisi olmadığını ortaya koymaktadır. Araştırmanın en önemli teorik katkısı, yapıcı ses davranışı ve işyeri tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin açıklanmasında SDT'nin tek başına yeterli olmadığı, bununla birlikte güven teorisinin de gerekli olduğunu ifade etmesidir

In this study, the direct effect of the employee's constructive voice behavior on the workplace attitudes and behaviors (task performance, organizational commitment and organizational citizenship behavior) of the same employee is examined by making use of the Social Change Theory (SDT). We state that there will be a significant and positive relationship between the employee's constructive voice behavior and task performance, organizational commitment and organizational citizenship, especially considering the moderating effect of trust in direct supervisor in social relations based on mutual relations. The hypotheses developed in the extant research are tested by using the data collected by using three different questionnaires administered at one-month intervals from 205 participants from 56 businesses operating in Trabzon and 62 top managers of these participants, and using the multi-level analysis method. According to the results of the research, while there is a positive relationship between constructive voice behavior and organizational citizenship behavior, there is no positive relationship between constructive voice behavior and task performance and organizational commitment. However, the findings reveal the moderator effect of trust in direct superior on the positive relationship between constructive voice behavior and task performance, and organizational commitment. However, this shows that the relationship between constructive voice behavior and task performance is positive but not significant, while the direction of the relationship between constructive voice behavior and organizational commitment is negative and significant. In addition, the study reveals that the moderator role of trust in a superior has no effect on the positive relationship between constructive voice behavior and organizational citizenship behavior. The most important theoretical contribution of the research is that SDT alone is not sufficient to explain the relationship between constructive voice behavior and workplace attitudes and behaviors, but that the theory of trust is also necessary.