Turizm sektörü KOBİ'lerinde finansal okuryazarlık: Trabzon ili örneği

Abstract

Ekonominin başarısında, ekonomik büyümeyi beraberinde getiren, istihdam yaratan ve yoksulluğu azaltan KOBİ'ler önemli bir yere sahiptir. Çünkü KOBİ'ler ekonominin en önemli yapı taşlarıdır. KOBİ'lerin amaçlarına ulaşabilmesi için finansal ürün ve hizmetleri doğru bir şekilde kullanma, bütçeleme, borçlanma, birikim ve yatırıma dönük kararlar alma gibi faaliyetlerini başarılı bir şekilde gerçekleştirebilmesi açısından finansal okuryazarlık düzeyi önemlidir. KOBİ'lerin başarısızlığında rol oynayan en önemli etkenler; iş ile ilgili yeterli finansal bilgiye sahip olmama, aşırı borç ve zayıf sermaye yönetimidir. KOBİ'lerin bu etkenlerden korunması, amaçladığı performansı gerçekleştirmesi ve başarılı bir şekilde sürekliliğini sağlayabilmesi için işletmenin yönetiminde finansal okuryazar sahip ve/veya yöneticilerin yer alması gerekmektedir. Sunulan tez çalışmasında, konaklama hizmeti veren turizm KOBİ sahiplerinin ve/veya yöneticilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda Trabzon ilinde faaliyet gösteren ve konaklama hizmeti veren KOBİ sahip/sahipleri ve/veya yöneticilerinin finansal okuryazarlık konusunda bilgi, tutum ve davranışları tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra finansal plan, bütçeleme, işletme planı, finansal işlemler, defter tutma davranışları ve finansal okuryazarlık eğitimi hakkındaki görüşleri belirlenmiştir. Anket yoluyla elde edilen veriler SPSS 23.0 paket program ile analiz edilmiş, araştırmada yüzde frekans dağılımları ve Ki-kare analizleri kullanılmıştır. Yapılan araştırma sonucuna göre, Trabzon ilinde faaliyet gösteren turizm sektörü KOBİ sahip/sahipleri ve yöneticilerinin finansal okuryazarlık düzeyinde önemli bir eksiklik olduğu ve bunu önemsemedikleri görülmüştür. Bununla birlikte; KOBİ'lerde kayda değer çoğunluğun satış, harcama, kasa, borçlu ve alacaklı defterlerini her zaman tuttukları fakat KOBİ'lerin çoğunluğunun yıllık mali hedeflerini gerçekleştiremedikleri saptanmıştır.

SMEs, small and medium-sized enterprises which bring about economic growth, increased employment rate while reducing poverty, is crucial for economic success of a nation. Indeed, SMEs are the building blocks of the economy. Financial literacy is of utmost importance if it is for the SMEs to achieve their purposes, having successfully performed operations such as efficiently using financial products and services, and taking the right decisions about budgeting, loan contracting, savings and investment. Among the major reasons behind the failure of an SME are the lack of financial know-how, overindebtedness, and insufficient capital. In order for the SMEs to be protected against such factors and to achieve the projected performance level while ensuring sustainability, they would need financially literate managers and/or owners. The aimed of this dissertation study is to explore the financial literacy level of managers and/or owners of SMEs operating in tourism/hospitality sector. In this context, managers and/or owners of SMEs based in Trabzon and operating in the hospitality sector were probed for their knowledge about and attitudes towards financial literacy. Furthermore, their behaviors concerning financial planning, budgeting, business planning, financial transactions, and ledger keeping and their opinions about financial literacy training were observed. Data obtained using a questionnaire was analyzed using SPSS Statistics 23.0 software suite and percentage frequency distribution and Chi-square analyses were used. According to the results obtained, it was found that the managers and/or owners of SMEs based in Trabzon and operating in the hospitality sector performed very poorly in terms of financial literacy and that they did not place importance on this concept. Moreover, it was found that most of these SMEs kept a records of sales, expenditure, billing, debt and credit accounts at all times, however, majority of the SMEs failed to meet their annual financial targets