Tünel kazı - desteklemeleri ve hasır çelik yerine sentetik fiber donatı kullanımı

Abstract

Tüneller, dünyada olduğu gibi ülkemizde de karayolu ulaşımının iyileştirilmesi ve geliştirilmesini sağlamakta ve birçok alanda bizlere çözüm üretmektedir. Tünelcilik geçmişten bugüne uygulanan yapım metodu olmakla birlikte gelişen teknolojiye ve geliştirilen yapım metotlarıyla birlikte vazgeçilmez sanat yapıları haline gelmiştir. Bu tez çalışmasında, ilk olarak tünelcilikle ilgili literatür çalışması yapılmış olup Tünel Çeşitleri, Tünel Kazı Tipleri, Tünel Açma Yöntemleri, Yeni Avusturya Tünel Açma Yöntemi(NATM), Püskürtme Beton, Kaya Sınıflandırma Sistemi, Tünel Desteklemesi, Profil Kontrolü ve Toleranslar konuları anlatılmıştır. Bu çalışma kapsamında jeolojik ve jeoteknik yapısı incelenmiş ve tünel açımı için gerekli kaya kütle sınıflaması, iksa metodu belirlenmiş B1, B2, B3 zemin sınıflarında belirlenen hasır çelik yerine sentetik fiber kullanımı için yapısal tasarım yapılmış ve uygulaması gerçekleştirilmiştir. Yapılan yapısal tasarım sonucunda B1, B2, B3 zemin sınıflarında oluşabilecek gerilmeler sentetik fiber kullanılarak karşılanmıştır. Tünelin destekleme sistemleri kritik kesimlerde oluşacak olan maksimum ve minimum kuvvetler, momentler düşünülerek tasarlanmıştır. Bu değerler jeolojik ve jeoteknik raporlardan alınarak kullanılmıştır. Burada hasır çelik takviyeli püskürtme beton ile bu gerilmelere karşı gelinmiştir. Bu çalışma içinde hasır çelik yerine sentetik fiber kullanılarak bu gerilmeler karşılanmış ve hasır çelik yerine kullanılacak sentetik fiber incelenmiştir. Güzergah boyunca farklı kuvvet ve momentler olduğundan kritik kesimler incelenerek optimum miktarlarda sentetik fiberle B1, B2, B3 zemin sınıflarında uygulama gerçekleştirilerek gerilmelere karşı yeterli dayanım elde edilmiştir. Uygun zemin sınıflarında püskürtme betonunda oluşacak kesit tesirlerini karşılayabilecek sentetik lifli fiber donatı dozajının belirlenmesi halinde hasır çelik olmadan püskürtme betonunda oluşabilecek kesit tesirlerini sentetik lifli fiber donatının karşılayabileceği sonucuna varılmıştır. Sentetik fiber donatının uygulama aşamasında karşılaşılan problemler, çözümleri, avantaj ve dezavantajları incelenmiş olup maliyet karşılaştırılması yapılmıştır. Yapılan uygulama ve testlerle bu öngörülmenin yerinde oluğu ve istenilen proje değerlerine ulaşıldığı tespit edilmiştir.