Türkiye'de uluslararası muhasebe standartları'nın gelişimi, gerekliliği ve uygulanabilirliği üzerine bir araştırma

Abstract

Farklı ülkelerin ulusal muhasebe standartlarının da farklı oluşu, yatırım ve finans kararlarının alınmasını ve bunlara ilişkin seçeneklerin karşılaştırılmasını maliyetli ve zor bir hale getirmiştir. Buna ek olarak küreselleşmenin giderek hızlanması, uluslararası finans piyasalarının artan şekilde bütünleşmesi ve sermayenin mobilitesinin artması; sözkonusu ulusal muhasebe standart ve gerekliliklerinin uyumlaştırılması talep ve baskısını şiddetlendirmiştir. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB), genel olarak Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) olarak ifade edilen küresel standartları ve ilgili yorumları geliştirmektedir. 2005 yılından başlayarak, dünyanın her tarafındaki oldukça fazla sayıda ülke ve halka açık şirket, IASB tarafından yayınlanan UMS/UFRS'leri finansal raporlarını hazırlamada temel almışlardır. UMS/UFRS'lerin küresel boyutta gördüğü bu kabul süreciyle beraber, sözkonusu standartların uygulayıcısı durumundaki muhasebe meslek mensuplarının UMS/UFRS'leri benimsemede ve fiilen uygulamada birçok sorunla karşılaştıkları görülmüştür.Bu sorunlardan bazıları; UMS/UFRS'lerin yapısı, karmaşıklığı ve çevirilerine ilişkin sorunlar, standartlara ilişkin bilgi eksikliğinden kaynaklanan eğitim sorunu, kültürel sorunlar, UMS/UFRS'lerin KOBİ'lere ve gelişmekte olan ülkelere ekonomik uygunluğu tartışması, yasal destek problemi'dir. Bu çalışma, UMS/UFRS'lerin dünyadaki gelişim sürecini ve bunların uygulanmalarında küresel ve ulusal boyutta yaşanan problemleri ele almaktadır. Ülkemizde yetkili kuruluşlar, bu gelişmelere paralel şekilde uluslararası uyumu sağlayan bu standartları uygulamaya koymuşlardır. Yayımlanarak ülkemizde de uygulanmaya başlanan bu standartlar, halka açık şirketlere/işletmelere (corporations) muhasebe uygulamalarında yol gösterici olma özelliği taşımaktadır. Ülkemizde sözkonusu standartların benimsemesi ve uygulaması aşamalarına yönelik gerekli tedbirlerin alınması, bunların önümüzdeki süreçte sağlıklı bir temelde uygulanmalarını temin edecektir. Uluslararası Muhasebe Standartları/Uluslararası Finansal Raporlama Standartları'nın (UMS/UFRS) ülkemizde uygulanabilirliği çalışma kapsamında açıklanarak, ülkemiz muhasebe meslek mensuplarının UMS/UFRS'nin uygulanabilirlik beklentileri ve bu beklentilere etki edebilecek faktörlere bakış açıları ortaya konulmuştur.

Different countries use different national accounting standards, which makes it difficult and costly to compare opportunities and make informed financial and investment decisions. In addition, faster globalization, the growing interdependence of international financial markets and increased mobility of capital have increased the pressure and demand for the harmonization of reporting frameworks and related standards. The IASB (International Accounting Standards Board) develops global standards and related interpretations that are collectively known as International Financial Reporting Standards (IFRSs). At the beginning of 2005, an unprecedented number of enterprises and countries around the world adopted International Financial Reporting Standards (IFRS) issued by the IASB as their basis for preparing financial statements. Following this widespread international adoption of IAS/IFRS, it has become clear that accountants who are the preparers in the countries continue to encounter practical implementation challenges.There have been a lot of problems and challenges in adopting and implementing progress of IAS/IFRS in world. Some of the them typically relate to structure, complexity and translation of IAS/IFRS, lack of knowledge so that the problem of education, enforcement problems, cultural problems, relevance of IAS/IFRS to SMEs and economic relevance to developing countries arguments and lack of legal backing problems. This thesis contains, financial reporting standards?s evolution progress and implementing challenges in world which take part in the international and national framework of accounting. In our country, authorized bodies put into practise the standards that provide international harmony in paralel with this developments. Standards, promulgated and being applied, have feature of guiding principle in accounting practises to corporations. If the essential meausures and actions are taken about adopting and implementing milestones in Turkey, IAS/IFRS can be adopted and applied in a truely manner in next decades. In this thesis, applicability of IAS/IFRS in Turkey were clarified and it was surveyed the to the perspectives of accountants to determine regarding to the factors on which effect on expactations of applicability of IAS/IFRS and their expectations on applicability of that IAS/IFRS in Turkey, were introduced.