Beşeri sermaye göstergelerinden eğitim harcamalarının ekonomik büyüme ile ilişkisi: 1998:Q1-2016:Q2 Türkiye örneği

Abstract

Büyüme literatüründe beşeri sermayenin ekonomik büyümenin en önemli belirleyicilerinden biri olduğu görülmektedir. Bu nedenle, çalışmada eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelenmiştir. Türkiye'de 1998:Q1-2016:Q2 döneminde eğitim harcaması ve ekonomik büyüme arasındaki eşbütünleşme ilişkisi Engle-Granger Eşbütünleşme Testi ile analiz edilmiştir. Testten elde edilen sonuçlara göre değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi yoktur. Değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisinin tespit edilememesi nedeniyle Granger nedensellik testi uygulanmıştır. Granger nedensellik testi sonuçları ekonomik büyüme ve eğitim harcamaları arasında çift yönlü nedenselliğin olduğunu göstermiştir. Sonrasında uygulanan Toda-Yamamoto nedensellik testi sonucu çıkan çift yönlü ilişki Granger nedensellik testini destekler niteliktedir. Uygulanan Hacker-Hatemi-J nedensellik testi sonucu ise eğitim harcamasından ekonomik büyümeye tek yönlü nedenselliğin olduğunu göstermiştir. Nihayetinde eğitim harcamaları arttıkça ekonomik büyüme artmaktadır. Bu ampirik bulguların önemi, beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki olumlu etkisini göstermesidir.

It is seen that human capital is the one of the most significant determinants of the economic growth in the growth literature. For this reason, the relationship between education expenditure and economic growth is examined in this study. The cointegration relation between education expenditure and economic growth is tested by Engle-Granger Cointegration test for the period of 1998:Q1-2016:Q2 in Turkey. According to emprical findings obtained from Engle-Granger test, there is no cointegration relation between education expenditure and economic growth. Hence Granger Causality test is employed. The findings of Granger causality test indicate that there is a bidirectional causality between education expenditure and economic growth. On the other hand, results of Toda-Yamamoto Causality test support the results of Granger Causality test. The result of Hacker-Hatemi-J Causality test applied shows a one-way causality running from education expenditure to economic growth. Overall if expenditure education increases economic growth will rise. The importance of this empirical findigs is that it indicates that positive effects of human capital on economic growth.