Hisse senedi piyasalarında görülen anomaliler ve İMKB'de gün etkisi'nin incelenmesi

Abstract

Etkin Piyasalar Hipotezi, etkin bir piyasada oluşan fiyatların önceden tahmin edilemeyeceği ve bu nedenle normalüstü kazançlar elde edilemeyeceğini varsayar. Ancak piyasalarda bu teoriyle çelişen birçok bulgu elde edilmiştir. Etkin Piyasalar Hipotezi'ne ters düşen her ampirik bulgu anomali (aykırılık) olarak adlandırılmaktadır.Çalışmada, İMKB'de mevsimsel (zamana dayalı) bir anomali olarak kabul edilen haftanın günü etkisinin varlığı araştırılmıştır. Bu amaçla, 01.01.1990?01.01.2010 dönemi İMKB?100 endeksinin günlük kapanış fiyatları kullanılmıştır. Söz konusu dönemde İMKB'nin işleme kapalı olduğu resmi tatiller çıkarılarak veri seti oluşturulmuş olup, toplam 4977 günlük veri kullanılmıştır. Çalışmada ayrıca ele alınan dönemde ülkede yaşanan krizlerin piyasayı etkileyeceği düşünülerek, veri seti kriz dönemlerini içerecek şekilde alt dönemlere ayrılmış ve her bir alt dönem ayrı analize tabi tutulmuştur.Analizlerde günlük kapanış fiyatlarının ortalama büyüme oranları karşılaştırılması yapılmış olup, endekse etkileri ve farklılaştıkları noktalar belirlenmeye çalışılmıştır. Ortalama büyüme oranlarının karşılaştırılmasında istatistiki yöntemler kullanılmıştır. İMKB'de günlerin ortalama getirileri farklarının istatistikî olarak sıfırdan farklı olup olmadığının araştırılması için Tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Ayrıca yapılan analiz sonuçlarını doğrulamak amacıyla parametrik olmayan Kuruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Bu test, gruplar arası tek yönlü varyans analizinin nonparametrik alternatifidir.Tüm dönem için yapılan varyans analizinde, %1 anlamlılık seviyesinde İMKB?100 Endeksi'nde, haftanın günlerinin ortalama getirileri arasında farklılık olduğu, yani İMKB'de haftanın günü etkisinin var olduğu gözlemlenmiştir. Söz konusu dönemde, Pazartesi günleri en düşük getirili gün olurken, en yüksek getirili gün Cuma olarak belirlenmiştir. Alt dönemler itibariyle yapılan analizde ise, 1994 ve 2001 krizlerinden sonra ki dönemlerde gün etkisinin varlığına dair bulgular elde edilmiştir. Analiz sonuçlarını doğrulamak amacıyla yapılan Kuruskal Wallis Testinde de Varyans analizini destekler niteliktedir

Efficient Market Hypothesis supposes that the prices arising in an efficient market cannot be predicted beforehand so it assumes that it is impossible to get by abnormal returns. However, in markets, many findings which contradict with this theory have been obtained. Each empirical finding which contradicts with efficient market hypothesis is called anomaly (violation).In this study,it is investigated that the existence of day of the weeks effectingwhich is accepted as a seasonal (time-based) anomaly at the ISE. For that purpose, the daily closing prices of the ISE-100 index relating to the period of 01.01.1990-01.01.2010 were used. In that period, 4977 daily data were used totally by generating data set in a way subtracting the official holidays in which the ISE is closed. In this study, data set was also separated into sub periods in a way including the periods of crisisand each sub-period were analyzed separatelyassuming that the crisis in the country can affect the market in that period.In analysis, average growth rates of daily closing prices were compared and their effects and differences in indexwere tried to determine. Statistical methods were used while making comparison amongaverage growth rates. The one-way ANOVA was used to searchwhether average income of days in ISE is statistically different from zero or not. Also, the Kuruskal Wallis nonparametric test was used for verifying the results of the analysis. This test is a nonparametric alternative of analysis of one-way ANOVA between groups.In analysis of variance made for the whole period, it was observed that there existed differences among the average incomes of the days of the week at 1% significance level in ISE-100 Index, in other words, the effect of the day of week existed in ISE. During this period, while Mondays were determined as days of the lowest income, high-yielding day was Friday. Inanalysis of sub-periods, findings regarding existence of the day effect have been obtained after the periods of the 1994 and 2001 crisis. Similar findings had also been obtained in Kuruskal Wallis test which was carried out for verifying the results of the analysis.