Türkiye'de cari açık ve cari açığı etkileyen faktörlerin ekonometrik analizi

Abstract

Cari açık sorunu Türkiye ekonomisinin yıllardan beri süre gelen en büyük sorunlarından bir tanesidir. Bir ülke cari işlemler hesabı açığı veriyorsa o ülke ürettiğinden çok tüketiyor demektir. Cari işlemler açığı mutlaka korkulması gereken bir olgu olmamakla birlikte dikkat edilmesi gereken bir iktisadi büyüklüktür.Sürekli büyüyen bir ekonomiye ve milli gelire sahip olan Türkiye'de bu duruma paralel olarak dış ticarette açık verilmesi ve ithalat miktarının her geçen gün artması, cari işlemler açığının her geçen gün daha da büyümesine ve bunun sonucunda da dış borçlanma ihtiyacının artmasına neden olmaktadır.Ekonomik büyüme neticesinde artan taleplerin karşılanamaması, bu taleplerin ithalat yoluyla giderilmeye çalışılması ve neticesinde döviz açığının ortaya çıkması dış ticaret açığının artmasına sebep olmaktadır. Sıcak para girişi ile kısa vadede cari açık sorunu çözülse de uzun vadede yabancı yatırımların bulunması, cari açığın sürdürülebilirliği açısından daha sağlıklı çözümler olarak görülmektedir.Cari açık üzerinde birçok makroekonomik değişkenin etkilerinin olduğu görülmektedir. Çalışmamda cari açığın dinamikleri ile diğer değişkenler arasındaki ilişki zaman serisi teknikleri ile incelenecektir. Böylece bu değişkenlerin birbirinden ne derece etkilendiği ve cari açığın sürdürülebilir olması için neler yapılabileceği araştırılacaktır.Anahtar Kelimeler: Cari açık, sürdürülebilirlik, birim kök, durağanlık.

Current account deficit problem is one of the biggest issues of Turkish economy for many years. If a country has current account deficit, this means that country consumes more than it produces. Although not necessarily a case that should be feared of, the current account deficit is an economic indicator that should be taken into consideration.In Turkey, with a constantly growing economy and national income, and having in paralel foreign trade deficit and increasing imports; causes further growth for the current account deficit each day, increasing the need to external debt.Increasing demands are not met as a result ofeconomic growth, causing these demands to be met through imports and as a result foreign exchangedeficit appears and this increases the foreign trade deficit. Hot money input solves this problem for short term, but finding foreign investments is considered as a healthier solution for the current account deficit sustainability in the long term.Effects of many macroeconomic variables are seen over the current account deficit. In my studyofthe relationship between the dynamics ofthe current account deficit and the othervariables is will be examined by thetime-seriestechniques. In this way, to what extentvariablesare affected by each other, andwhat can be doneto make the current account deficit sustainable will be investigated.Key Words:Current account deficit, sustainability, unit root, stationarity.