Afganistan'ın sosyo-ekonomik gelişimi ve Türkiye ile ilişkileri

Abstract

Bu tezin amacı; Afganistan'ın sosy-oekonomik boyutlarını ve gelişmelerini incelemek ve Türkiye ile olan sosyo-ekonomik ilişkilerini ortaya koymaktır. Net ve gerçekçi sonuçlara varabilmek için sosyo-ekonomik yapının nitel yönden tarihsel olarak analiz edilmiştir. Afganistan'da sosyo-ekonomik alanlarda reformlar, genişlemeler ve gelişmelerin başlangıcı bağımsızlığı ile olmuştur. Komünist darbenin öncesinde hem mutlak hem de karşılaştırmalı olarak Güney Asya'daki ülkelerin gelişmişlik seviyesine paralel hatta bazı sosyo-ekonomik göstergeler yönünden üstünlüğe sahipti. Komünistlerin darbesi1978 sonucunda neredeyse 60 yıl boyunca geliştirilen sosyo-ekonomik altyapı tahrip edilerek modernleşme ve gelişme yolundan sapılmış ülke yıkıcı felakete sürüklenmiştir. Sonrasında merkezi hükümetin tüm ülke çapında ekonomik, siyasi ve sosyal alanlarda kontrolünü kaybetmiş ülkede bir mafya, savaş ve uyuşturucu ekonomisi ortaya çıkmıştır. 2001 yılında yeni demokratik hükümetin kuruluşundan sonra sosyo-ekonomik alanlarda yapılan yapılandırmaların doğrudan sonucu olarak ülkenin sosyo-ekonomik göstergelerinde gelişmeler yaşanmaya başlamıştır. Tez içe esas olarak, Afganistan'da kalkınma sürecinde yeni sosyo-ekonomik yapının gösterdiği gelişim özellikleri incelenmiştir. Bir bütün olarak Afganistan hem mutlak hem de göreceli açısından zayıf ve kırılgan bir sosyo-ekonomik yapıya sahiptir. Sonrası Afganistan ile Türkiye iktisadi ilişkiler ve ticari ilişkileri engelleyen faktörlerin aranması yer verilmiştir.

The aim of the thesis: To analyze Afghanistan's socio-economic development and its relations with Turkey. In order to arrive and accomplish clear, realistic result and conclusion, in this study various aspects of society historically has been analyzed. The reforms, expansions and development in various aspects of socio-economic in Afghanistan have been started from the era of its independence, 1919. Prior to the Communist coup in terms of both absolute and comparative was at level of development of countries in South Asia and even showed superiority in some socio-economic indicators. As a direct result of devastating disaster of Communists Coup 1978, socio-economic infrastructures that were developed almost during last 60 years mostly destroyed and deflected the country from the path of modernization and development to the path of socio-economic crisis in various terms. Post to that, the central government lost its controls over socio-economic, political affairs almost overall areas in the country. Herewith, economic-mafia, opium and war economy have emerged. In 2001, with the establishment of the new democratic government in the country's history, there have been many reforms and configurations taking place in different social and economic dimensions. Moreover, as a direct result of reforms, improvements in socio-economic indicators continue to be experienced from last decade. Mainly in the context of dissertation, in the lights of the new socio-economic framework the characteristics, development as well as its status examined. Afghanistan as a whole, either in absolute or relative terms has a weak and fragile socio-economic status. In marginal, Turkey economic and trade relationships with Afghanistan has been studied and obstacles to improvement of bilateral economic relations have been researched.