Bireysel kredilerin tüketici fiyat endeksine etkisi: Türkiye örneği (2005-2020)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinde 2005Q4-2020Q1 dönemine ilişkin üçer aylık verileri kullanarak konut kredisi, taşıt kredisi, ihtiyaç kredisi ve bireysel kredi kartlarından oluşan bireysel krediler ile Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) arasındaki ilişkiyi Johansen Çok Değişkenli Eşbütünleşme Testi ve VAR sistemi tahmini uygulanarak incelemektir. Bu kapsamda bağımlı değişken olarak TÜFE kullanılırken, bağımsız değişken olarak konut kredisi, taşıt kredisi, ihtiyaç kredisi, bireysel kredi kartları ve toplam tüketici kredileri kullanılmıştır. Çalışmada değişkenler arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amacıyla üç ayrı model oluşturulmuştur. Birinci modelde toplam tüketici kredilerinin TÜFE üzerindeki etkisini analiz etmek amacıyla TÜFE bağımlı, toplam bireysel krediler de bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. İkinci modelde her bir bireysel kredi türünün enflasyon üzerindeki etkisini ayrı ayrı tespit edebilmek amacıyla TÜFE bağımlı değişken olurken, konut kredisi, taşıt kredisi ve ihtiyaç kredisi bağımsız değişken olarak ele alınmıştır. Üçüncü modelde ise bireysel kredi kartı kullanımının TÜFE üzerindeki etkisini analiz etmek amacıyla TÜFE bağımlı ve bireysel kredi kartı kullanımı bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Ayrıca her bir modele kontrol değişken olarak M2 para arzı ve reel efektif döviz kuru değişkenleri de eklenmiştir. Johansen yaklaşımından elde edilen sonuçlara göre değişkenler arasında herhangi bir uzun dönem ilişkisi bulunmamaktadır. Ayrıca VAR sistemi tahmininden elde edilen varyans ayrıştırması ve etki-tepki grafikleri sonuçlarına göre ise bireysel kredi türlerinden tüketici fiyatlarına doğru herhangi bir ilişki tespit edilememiştir. Son olarak, değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinin tespiti için gerçekleştirilen Granger nedensellik testi sonuçlarına göre bireysel kredi türleri ile TÜFE arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi de mevcut değildir. Buna karşın para arzı ile TÜFE arasında karşılıklı nedensellik bulunurken, reel efektif döviz kurundan TÜFE'ye doğru tek yönlü bir nedensellik söz konusudur. The purpose of this study is to analyze quarterly data for the 2005Q4-2020Q1 period of housing loans, vehicle loans, personal finance credits and personal credit cards of the impact on Consumer Price Index (CPI) using Johansen Multivariate Cointegration Test and VAR system estimation in Turkey. In this context, while the CPI is used as the dependent variable, housing loans, vehicle loans, personal finance credits, personal credit cards and total consumer loans are used as independent variables. In the study, three different models were analyzed in order to determine the relationship between variables. In the first model, in order to analyze the effect of total consumer loans on CPI, CPI is used as the dependent variable, while total consumer loans are used as an independent variable. In the second model, in order to determine the effect of each personal loans types on inflation separately, the CPI is the dependent variable, while the housing loans, vehicle loans and personal finance credits are considered as independent variables. In the third model, in order to analyze the effect of personal credit cards on CPI, CPI is used as the dependent variable, while personal credit cards is used as an independent variable. In addition, M2 money supply and real effective exchange rate variables are added to each model as control variables. According to the results obtained from the Johansen approach, there is no long-term relationship between variables. According to the impulse-response graphics and variance decomposition results obtained from the VAR system estimation, there is no relationship from personal loans types to CPI. Finally, according to the results of the Granger causality test conducted to determine the causality relationships between variables, there is no causality relationship between personal loans types and the CPI. On the other hand, while there is mutual causality between the money supply and the CPI, there is a one-way causality from the real effective exchange rate to the CPI