Ramsey-cass-koopmans büyüme modeli ve Türkiye uygulaması

Abstract

R. Solow (1956) yapmış olduğu çalışmada büyüme modelinde tasarruf eğilimini dışsal olarak kabul etmiş, büyümenin itici gücü olarak modelde açıkça ifade edilmeyen ve tamamen dışsal olan faktörleri göstermiştir. Bu belirsizlik, literatürde ekonomik büyümenin çeşitli sosyal ve ekonomik değişkenler ile ilişkilendirilmesine neden olmuştur. 1980'li yıllara gelindiğinde, P. Romer (1990) ve J. Lucas (1988)'ın çalışmaları ile Solow modelinde belirlenemeyen ve büyümenin itici gücü olduğu iddia edilen dışsal faktörlerin ?bilgi?, ?teknoloji? ya da ?buluşlar? olduğu konusunda ortak bir fikir oluşmuş ve bu dışsal faktörler içselleştirilerek ?içsel büyüme modelleri? literatürü ortaya çıkmıştır.Cass (1965) ve Koopmans (1965) yapmış oldukları çalışmada, Solow (1956) çalışmasındaki gibi tasarruf oranının sabit varsayılamayacağını, diğer bir ifade ile tasarruf oranının zaman içerisinde değişeceğini ve büyüme sürecini doğrudan etkileyeceğini iddia etmişlerdir. Bu bağlamda, gelişmekte olan ülkelerdeki büyümeyi açıklayabilecek modelde öncelikle sermaye gereksinimi ve tasarruf oranı (dolaylı olarak tüketim eğilimi) ele alınmalıdır. Ramsey (1928)-Cass (1965)-Koopmans (1965) (RCK) modeli yukarıda ifade edilen eksiklikleri tamamlaması açısından önemlidir. Çünkü bu modelde tasarruf eğilimi içseldir ve teknoloji vb. gibi kavramlar dışsal olarak alınmıştır.Bu çalışmada Türkiye'deki büyüme eğilimini yansıtacağı düşünülen RCK modeli ele alınmıştır. Bu kapsamda, RCK modeli çerçevesinde Türkiye ekonomisi eşanlı denklem sistemi ile ifade edilmiştir. Eşanlı denklem sisteminin tahmininde İki Aşamalı En Küçük Kareler tahmin yöntemi kullanılmıştır. Sistem tahmininin geçerli olduğu ortaya konduktan sonra, elde edilen katsayılar ve dışsal değişkenlere müdahale edilerek sistemdeki içsel değişkenlerin bir-dönem-ileri tahminleri elde edilmiştir. Türkiye'nin 1990-2007 dönemi için, sermayenin marjinal getirisi ile iskonto oranı arasındaki farkın azalması (nominal faiz oranındaki düşüşün) tüketimi düşürdüğü, bu tüketim düşüşünün sermaye birikimini arttırarak büyümeyi tetiklediği görülmüştür. Bu bağlamda, Türkiye ekonomisinde uzun dönemli bir büyümenin tasarruf artışı ile sağlanabileceği ortaya konulmuştur. In 1950's, R. Solow (1950) accepted the saving rate as an exogenous variable in his growth model and showed that factors not-identified and completely exogenous factors are engine of economic growth. This indefiniteness caused that various social and economic variables associated with growth phenomenon in the literature. In 1980?s, endogenous growth literature arose thanks to P. Romer (1990) and J. Lucas (1988) papers which contributed to the growth literature that this exogenous factors are ?information technology and innovation? and they showed us how this factors are being internalized.Long term accumulation of capital is only possible with making savings. Therefore, it must be handled saving rate (so, propensity to consume) and capital needs in the model which can explain growth of developing countries. Ramsey (1928)-Cass (1965)-Koopmans (1965) (RCK) model which can supply these deficiency is very important. Because, propensity to save is endogenous and factors like technology, etc. is handled as exogenous factors.In this study, RCK model which allowed reflecting growth trend of Turkish economy was analyzed. In this context, Turkish economic properties represented with simultaneous equation system in the frame of RCK model. Two Stage Least Square method used in estimation of the system. After the introducing the validity of the estimation procedure, simulations results of endogenous variables of the model carried out using estimated coefficients and exogenous variables of the model. For the period of 1990-2007 in Turkey, it has been brought into sharp relief that decreasing of the difference between marginal gain of capital and discount rate (decreasing nominal interest rate) reduces consumption, and this reducing consumption triggered the economic growth while increasing the capital accumulation. In this context, it was concluded that increasing savings provides long term economic growth in Turkey.