Türkiye'de hanehalkı gelir eşitsizliğinin mikroekonomik belirleyicileri

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'deki gelir eşitsizliğinin mikroekonomik belirleyicileri 2006-2009 dönemi için incelenmiştir. Bu amaçla Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2006 yılından itibaren topladığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Panel Veri Seti kullanılmıştır. Analiz iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada her bir yıla ait yatay kesit regresyon denklemleri ve panel veri denklemi tahmin edilmiştir. İkinci aşamada regresyon temelli ayrıştırma yöntemleri ile birinci aşamada kullanılan bağımsız değişkenlerin eşitsizlik üzerindeki etkisi ortaya konmuştur. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre hanehalkı gelir eşitsizliğini belirleyen üç ana değişken grubu bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla hanehalkına ait değişkenler, eğitim ve bireylerin işteki durumudur. Hanedeki çocuk sayısı ve işsiz sayısı hanehalkı gelirin azaltıp eşitsizliği arttıran önemli değişkenlerdir. Aynı değişkenler eşitsizliğin yıllar itibariyle değişiminde de ön plana çıkmaktadır. Adı geçen değişken grupları yanında hanehalkında bulunan bireylerin sağlık durumları ve çalıştıkları sektör de önemlidir. Sağlıksız bireylerin çoğunlukta olduğu haneler gelir yaratma faaliyetlerinden uzak kalmakta ve eşitsizliği pozitif etkilemektedir. Sektörel bazda tarım ve mali aracı kuruluşlarda çalışan birey sayısının artmasının eşitsizliği arttırdığı görülmüştür.

In this study, the determinants of the income inequality in Turkey between 2006 and 2009 is examined. For this purpose, it is benefited from the data of Income and Living Conditions Survey Micro Data Set (Longitudinal) since 2006 is collected by Turkey Statistical Institute. Analysis is conducted in two phases. In the first stage, cross-section regression equations are estimated for each year and panel data equation while in the second stage, the influence of independent variables from first stage on inequality by using the regression-based decomposition methods is demonstrated. According to the findings results from the study, there are three main variable groups determining income inequality, namely; variables of households, education and individuals' job condition, respectively. Moreover, the number of children and unemployed people in a family are the most significant variables that reduce household income and increase inequality. The same variables are also playing role in the changes of inequality year by year. Besides the variable groups that are mentioned above, health conditions of individuals and the sector they are working at are also quite important. Once the majority of household are unhealthy, it cause them to keep away from creating income and affect inequality positively. Moreover, in a sectoral basis, it is seen that an increase in the number of individual working in agriculture and financial intermediary soar inequality.