Çalışanların iş güvenliği iklimi algısı ve güvenlik performansı ilişkisi: Bir alan araştırması

Abstract

Günümüzde çalışma yaşamında karşılaşılan önemli sorunlardan birinin iş kazaları olduğu görülmektedir. Diğer taraftan son yıllarda iş kazalarında insan faktörünün etkisine yönelik çalışmalarda önemli bir artış olduğu görülmektedir. Güvenlik iklimi kavramı da bunlardan biridir. Bu tez çalışması, iş güvenliği iklimi ve çalışanların güvenlik performansı ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini 2018 yılında, Trabzon ilinde imalat sanayi sektöründe çalışan 195 mavi yakalı çalışan oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada verilerin değerlendirilmesinde ise, frekans dağılımı, güvenilirlik analizi, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis ve korelasyon analizleri kullanılmıştır. Yapılan analiz neticesinde, güvenlik iklimi değişkenleri ile güvenli davranış değişkenleri arasında pozitif yönde korelasyon tespit edilmiştir. Yani, olumlu ya da olumsuz güvenlik iklimi çalışanların güvenli davranışını aynı yönde etkilemektedir. Ayrıca araştırmada demografik faktörler ile güvenlik iklimi algıları arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, medeni durum, yaş, eğitim, çalışma bölümü, çalışma yılı gibi demografik faktörler ile çalışanların güvenlik iklimi algı düzeyleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığını göstermektedir. Ayrıca araştırmada iş kazasına uğrama ve ramak kala olay yaşama durumu ile güvenlik iklimi arasında da anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçlar güvenlik ikliminin, sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının yaratılmasında oldukça önemli olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda örgüt içerisinde olumlu güvenlik ikliminin oluşturulmasının çalışanların güvenlik performansını olumlu yönde etkileyeceği ve iş kazalarını azaltabileceği söylenebilir.

Today, it is seen that one of the important problems encountered in working life is occupational accidents. On the other hand, it is seen that there is a significant increase in the studies on the effect of the human factor in occupational accidents in recent years. The concept of safety climate is one of them. This thesis study aims to examine the relationship between occupational safety climate and safety performance of employees. The sample of the study consists of 195 blue-collar employess working in the manufacturing industry sector in Trabzon province in 2018. In the scope of the research, survey method was used as data collection technique. In the evaluation of the data, frequency distribution, reliability analysis, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis and correlation analysis were used in the research. As a result of the analysis, a positive correlation was found between the safety climate variables and safety climate variables. That is, the positive or negative safety climate effects the safety performance of the employees in the same direction. In addition, the relationship between demographic factors and perceptions of safety climate was also investigated. The results obtained show that there is no statistically significant difference between demographic factors such as marital status, age, education, working part, working year and perception levels of safety climate. Finally, in the research, no significant difference was found between the occupational accident and near-miss event and the safety climate. Research results show that the safety climate is a very important factor in creating a healthy and safe working environment. In line with these results, ıt can be said that establishment of a positive safety climate within the organization will positively effect the safety performance of the employees and decrease the occupational accidents.