Kişilik özellikleri ile bilgi uçurma davranışı arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik emniyet teşkilatında bir araştırma

Abstract

Son yıllarda oldukça popüler bir kavram olan bilgi uçurma, örgütlerde meydana gelen yanlış, yasa-dışı ve etik-dışı davranışlara karşı sessiz kalmak yerine, bunun ortaya çıkması için gerekli davranışı ortaya koyma durumudur. Bilgi uçurma davranışında bulunmada kişisel, durumsal, örgütsel, kültürel, etik vb. birçok faktörün etkisi vardır. Bir bireyi diğerlerinden ayıran, bireye özgü hal ve tutumlardan oluşan kişilik özellikleri de bilgi uçurma davranışını etkilemede önemli faktörlerden birini oluşturmaktadır. Bu çalışma genel hatlarıyla kişilik özellikleri ile bilgi uçurma arasındaki ilişkinin belirlenmesi üzerine yapılmıştır. Çalışmada Beş Faktör Kişilik Özelliği denilen dışadönüklük, duygusal tutarsızlık, yeniliklere açıklık, uyumluluk ve sorumluluk ile bilgi uçurmanın alt boyutları olan dışsal bilgi uçurma, içsel bilgi uçurma ve sessizlik boyutları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmada ayrıca, demografik faktörlerin bilgi uçurma davranışı üzerindeki etkisi de araştırılmıştır. Çalışmanın örneklemini Emniyet Teşkilatı içinde çalışan 171 kişi oluşturmaktadır. Elde edilen veriler SPSS 22 istatistik programıyla analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen hipotezler sonuçlarına göre, dışadönüklük ile dışsal bilgi uçurma, yenliklere açıklık ile hem dışsal hem içsel bilgi uçurma, sorumluluk boyutu ile de dışsal, içsel bilgi uçurma ve sessiz kalma boyutları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca bilgi uçurma davranışının demografik değişkenlerden yaş, cinsiyet, medeni durum ve kurumda öğrenim düzeyine göre farklılık göstermezken, bireylerin çalışma süresine göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Whistleblowing, which has been very popular concept recently, is the condition of initiating the necessary action or behaviors rather than being silent against the wrong, illegal and unethical behaviors that occur in organizations. There are many factors including personal, situational, organizational, cultural ethical, etc. factors which trigger whistleblowing behavior. Moreover, personality traits, which are distinct in individuals and are composed of states and attitudes peculiar to each individual, constitute one of the significant factors influencing the behavior of whistleblowing. This study was carried out to determine the relationship between personality traits and whistleblowing. The relationship between the subdimensions of whistleblowing, namely external whistleblowing, internal whistleblowing and silence tendency dimension, and the Big Five personality traits, namely extraversion, neurotism, openness to experience, agreeableness and responsibility was investigated. The effect of demographic factors on whistleblowing behaviour was also investigated in the study. The participants consist of 171 people working in the Police Department, and the data were analyzed using the SPSS 22. As a result of the hypotheses obtained in the research, statistically significant relationships were found between the sub-dimensions of extraversion and external whistleblowing, openness to experience and external as well as internal whistleblowing, social responsibility dimension and external whistleblowing, and internal whistleblowing and silence tendency. In addition, it was concluded that whistleblowing behavior did not differs according to demographic variables of age, gender, marital status and level of education in the institution.