Mülhime-Name'nin Söz Varlığı

Abstract

“Melhame" olarak nitelendirilebilen, gelecekteki olayları kendine has üslup ve yöntemlerle önceden haber veren eserler “melhame/melheme”, “mülhime/mülheme” olarak da adlandırılır. “Melhame”nin sözlük anlamı, büyük kayıplarla veya bozgunla sonuçlanan çatışma ya da savaştır; fakat terim olarak, özellikle astronomik ve meteorolojik olgulardan yararlanmak suretiyle bir sultanın, bir toplum veya topluluğun ya da devletin geleceğine ilişkin kehanetlerde bulunması anlamına gelir. Melhameler, Türkçeye XV. yüzyılın başlarında çevrilmiş ve oldukça da ilgi görmüştür. Melhamelerde Osmanlı padişahlarının ve topraklarının geleceğine yönelik tahminlerin ve kehanetlerin olması nedeniyle bu kehanetlerin daha fazla yayılmaması için 1900’lü yıllarda bu eserler basımı yasaklı yayınlar listesine girmiştir. Burada incelenen eserin ve çoğu melhamenin kaynağı Danyal Peygamber’e atfedilmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Yazmaları’nda 06 Hk 3952/1 demirbaş numarasıyla kayıtlı olan Mülhime-nâme 14 varaklık bir melhame örneğidir. Bu çalışmada gün yüzüne çıkmamış ve şimdiye kadar çok fazla üzerinde durulmamış bir alan olan melhamelerin söz varlığı üzerinde durulacaktır.