Biyolojik parametre değişimlerine bağlı olarak atık su arıtma tesislerinin bilgisayar destekli tasarımı

Abstract

Atık suların arıtılması, azalan su kaynakları doğrultusunda geri kazanımının sağlanması ve çevreye en az zarar verecek şekilde deşarj edilmesi hızla büyüyen ve endüstrileşen dünya için önemli önlemlerin başında gelmektedir. Bu çalışmada, atık suların kirlilik derecelerine göre arıtma tesislerinin bilgisayar destekli tasarımları yapılmış ve bu parametre değişimlerinin atık su arıtma tesislerinin boyutlarına etkileri incelenmiştir. Bu amaçla çalışmanın ilk bölümünde, atık suların genel özellikleri ve zararlı etkileri hakkında bilgi verilmekte ve kirlilik dereceleri incelenmektedir. Bu kirlilik derecelerinin en büyük belirleyicilerinden biri olan biyokimyasal oksijen ihtiyacının (BOİ) tanımı, ölçüm teknikleri ve toplam BOİ tespitinde kullanılan matematik yöntemler ile devam eden bölüm, atık suların kirlilik derecelerine göre uygulanması gereken arıtma yöntemlerinin anlatılmasıyla sonlanmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde deneysel 5 günlük BOİ değerlerinin toplam BOĐ’nin tespitinde kullanılan matematik yöntemlerden biri olan seriler metoduna uygulanması ve bulunan sonuçların diğer yöntemlerle elde edilen toplam BOİ ve reaksiyon hız sabiti (k1) değerleriyle karşılaştırılması yapılmıştır. 5 günlük BOİ değerleri ve toplam BOİ değerleri için arıtma tesislerini tasarımları C++ programı kullanılarak yapılmış ve sonuçlar tablolar ve grafikler halinde verilmiştir. Elde edilen sonuçlara bakıldığında, tesislerin boyutlandırılmasında kullanılan bilgisayar programları, hesaplamalarda büyük kolaylıklar sağlamakta ve bu sayede zamandan büyük tasarruflar elde edilmektedir. Tesis boyutlarının BOĐ değerleriyle orantılı olarak arttığı görülmüştür. Dolayısıyla atık su arıtma tesisleri boyutlandırılırken deneysel olarak bulunan BOĐ5 değerlerinin yerine toplam BOĐ değerlerinin kullanılmasının daha doğru olacağı söylenebilir. Toplam BOĐ’nin hesabı için ise diğer yöntemlere göre daha iyi sonuçlar veren moment yöntemi ve ona yakın değerler veren seriler yöntemi kullanılabilir.