93 Harbi Sonrasında Muhacir Sorunlarına Kurumsal Çözümlerden: Yetim Muhacir Kız Çocuklar İçin Açılacak Mektebe Dair Emirname Üzerine Değerlendirme

Abstract

Bu çalışma 93 Harbi sonrası Berlin Antlaşması ile kaybedilen topraklardan Osmanlı himayesine göçen muhacirlerin yetim kız çocukları için açılması planlanmış mektebe dair 29.12.1300 (31 Ekim 1883) tarihli bir nizamnâme taslağının değerlendirmesini içerir. Belgeden anlaşıldığına göre bu mektep bir yetimhane niteliğinde değil bir yatılı okul niteliğinde düşünülerek planlanmıştır. 14 maddeyle okulun kuruluş amacı, teşkili ve işleyişine dair bilgilerin verildiği belge; Osmanlı Devleti’nin yetim muhacirlere ama özellikle kız çocuklarına ve onların eğitimlerine gösterdiği hassasiyet noktayı nazarından oldukça kıymetlidir. Osmanlı Devleti’nin yaşadığı mali sorunlar ve nakit sıkıntısının göz önünde tutularak yapıcı çözümler üretildiği ve mektebin işleyişinin gerçekçi planlandığı görülmektedir. Söz konusu kız çocukların sadece himaye edilmelerinin yeterli olmadığı gelecekte daha büyük sorunlara kapı açmaması açısından iyi eğitim almalarının gerekliliği üzerinde durulmuştur.