et-Tansîsü'l-Muntazar fî Şerhi Ebyâti't-Telhîs ve'l-Muhtasar (Transkripsiyonlu metin-inceleme)

Abstract

et-Tansîsü'l-Muntazar fî Şerhi Ebyâti't-Telhîs ve'l-Muhtasar, XVIII. yüzyılın önemli şârihlerinden birisi olan Mustafa İsâmeddîn Efendi'nin belâgatla alakalı olan şerhlerindendir. İsâmeddîn bu eserinde Kazvînî'nin Telhîsü'l-Miftâh ve Taftazânî'nin Muhtasar adlı eserinde bulunan beyitleri şerh etmiştir. Bu çalışmada et-Tansîsü'l-Muntazar fî Şerhi Ebyâti't-Telhîs ve'l-Muhtasar adlı eser incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, Giriş ile birlikte 3 bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı ortaya konulmuştur. Birinci Bölüm'de yazarın hayatı ve eserleri tanıtılmış; Telhîs ve Muhtasar'ın belâgat ilmindeki yeri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci Bölüm'de metnin latinize edilmesinde dikkat edilen hususlar ve transkripsiyonlu metin bulunmaktadır. Üçüncü Bölüm eserin incelemesinden oluşmaktadır. Bu bölümde, Mustafa İsâmeddîn'in şerh metodundan bahsettikten sonra belâgat ve arûz terimleri indeksi ile birlikte metinde geçen isimlerin (özel, eser, yer) indeksi oluşturulmuştur. Belâgat ilmine mütevazı bir katkı sağlamayı amaçlayan çalışmamız, Telhîs ve Muhtasar'daki beyitleri doğru anlama ve yorumlama bakımından önemlidir. Bununla birlikte belâgat ilmi üzerinde çalışma yapacak araştırmacılara katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Telhîs, Muhtasar, şerh, Mustafa İsâmeddîn. et-Tansîsü'l-Muntazar fî Şerhi Ebyâti't-Telhîs ve'l-Muhtasar is one of commentary which is related to eloquence and belong to Mustafa İsâmeddîn Efendi who is one of the leading commentator of 18th century. İn this work İsâmeddîn expounded the couplets which are in Kazvînî's Telhîsü'l-Miftâh ve Taftazânî's Muhtasar. In this work, it has been tried to analyze the work "et-Tansîsü'l-Muntazar fî Şerhi Ebyâti't-Telhîs ve'l-Muhtasar". The work consists of 3 chapters with the introduction. In the introduction chapter, the purpose of studying has been revealed. In the first chapter the life and the works of the author has been introduced; Telhîs and Muhtasar's place in eloquence has been informed. In the second chapter, there are aspects which are paid attention to latinized and there is the text with transcription. The third chapter consists of analysis of the work. In this chapter, after the mentioning Mustafa İsâmeddîn's commentary method, the index of the nouns (proper, work, place) which are mentioned in the work has been constituted with the eloquence and the prosody terms index. Our work which aims to contribute humbly to the eloquence science, is important to understand and interpret the couplets in Telhîs and Muhtasar. In addition to this, it is considered to contribute to researhers who will study on the eloquence science. Key Words:Telhîs, Muhtasar, commentary, Mustafa İsâmeddîn.