Tarihî arka planıyla Pontus meselesi ve bir algı yöntemi olarak yabancı basına yansıması

Abstract

Bu tez çalışmasında Türkiye-Yunanistan ilişkileri içinde, yakın bir gelecekte gündemi işgal etmeye aday başlıklardan biri olan Pontus Meselesi incelenmiştir. Çalışmada meselenin kendine hayat veren tarihî köklerinden, Türkiye için güncel bir siyasî tehdit halini alışına kadar geçen uzun tarihî serüveni, bir bütün olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dört bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde, esasında coğrafî bir tanımlama olan Pontus'un hangi süreçlerin sonucunda mesele haline geldiği tartışılmıştır. Bu bağlamda, Pontus Meselesi'nin altında yatan siyasî ve sosyal etkenlerin genel bir tahlil ve değerlendirmesi yapılmıştır. Fikrî temelleri on dokuzuncu asrın ortalarından itibaren atılmış olan bu meselenin, yirminci asrın başlarından itibaren fiilî safhaya geçiş sürecinde yaşananlar ve bu yaşananların gergin bir dönemden geçen Osmanlı Devleti ve devletin Müslüman unsurları üzerindeki yansımaları ikinci bölümde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Birinci Dünya Savaşı ve Millî Mücadele dönemlerinde Pontus Meselesi ile ilgili gelişmelere yoğunlaşılmıştır. Çalışmanın son bölümü Pontusçuluk faaliyetleri etrafında yapılan propaganda çalışmaları ile özellikle son otuz sene içinde, meselenin yeniden tartışmaya açılmasına yönelik Yunanistan ve Rum diasporası tarafından yürütülen faaliyetlere ayrılmıştır. Özellikle, Pontus Meselesi çerçevesinde ortaya atılan Rum iddiaları doğrultusunda yayımlanan propaganda çalışmaları ile yabancı basın organlarında yapılan yorum ve değerlendirmelere geniş yer ayrılmıştır. Ayrıca, son senelerde Pontus Meselesi hakkında yaşanan gelişmeler de yine bu bölümde ele alınarak konu bütünlüğü sağlanmaya çalışılmıştır.

The aim of this thesis is to examine the Pontus Issue, one of the problematics to come to order in the near future of Turkey-Greece relations. In the study, the long historical process of the issue was tried to explicate in its entirety from its historical roots to the current state becoming a political threat for Turkey. In the first section of the study, the process of becoming an issue of the term "Pontus" fundamentally a geographical definition was discussed. In this context, a general analysis and evaluation of the political and social factors underlying the Pontus Issue was conducted. The Pontus events during the transition from intellectual basis going back to the middle of the nineteenth century to the actual stage starting in early twentieth century and its repercussions on Ottoman-Muslim subjects were examined in the second part. In the third chapter, the events related to the Pontus Issue in the periods of the First World War and the National Struggle were focused on. The final part of the study was dedicated to the propaganda works about Pontus events and the activities carried out by Greece and the Greek diaspora for moving the issue to discussion again. Especially, news and evaluations on the foreign presses and the propaganda works published in accordance with the allegations about the Pontus Issue have an important place in the study. In addition, the events about the Pontus Issue in recent years was also examined for ensuring the integrity of the subject in this section.