Trabzonlu gazilere göre kıbrıs barış harekâtı

Abstract

Bu çalışmada Kıbrıs Barış Harekâtına katılan Trabzonlu gazilerin dilinden, Kıbrıs Barış Harekâtı anlatılmıştır. Yine, Trabzonlu gazilerin Kıbrıs Barış Harekâtı öncesi ve sonrası durumları da ele alınmıştır. Ada'nın 1571 yılında Osmanlı hâkimiyetine geçmesiyle birlikte Ada Rumlarına geniş bir özerklik tanınmıştır. Ada'nın İngiliz idaresinde olduğu dönemlerde Rumlar Enosis isteklerini gerçekleştirmek için çalışmalara başlamışlardır ve Kıbrıs Mücadelesi İçin Elen Örgütü (EOKA) adında bir terör örgütü kurmuşlardır. Türkler de buna karşılık 1958 yılında Türk Mukavemet Teşkilatı(TMT) adında bir yerel direniş örgütü kurarak kendilerini savunmaya çalışmışlardır. 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Rusların, İstanbul Yeşilköy'e kadar gelmeleri, Osmanlı topraklarında menfaati olan İngiltere'yi harekete geçirmiştir. 1914 yılında İngilizler Adayı ilhak etmişlerdir. Bu ilhak, Türkler tarafından Lozan Antlaşmasıyla kabul edilmiştir. Kıbrıs'ta 1925 yılında başlayan İngiliz hâkimiyeti, 1960 yılında Türkiye, Yunanistan ve İngiltere garantörlüğünde kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti ile son bulmuştur. 1963 ve 1967 yılları Rumların, Türklere yoğun saldırıları olduğu dönemlerdir. Saldırılar 1974 yılına kadar ara ara devam etmiştir. Rumların kendi aralarında yaşadığı çatışma 15 Temmuz 1974 yılında Başpiskopos Makarios'a yapılan darbe ile ortaya çıkmıştır. Bu durum Türkler tarafından Enosis'i gerçekleştirme olarak algılanmıştır ve Türkiye Ada'ya 20 Temmuz 1974 ve 14 Ağustos 1974 tarihlerinde askeri harekât gerçekleştirmiştir. Yaptığımız çalışma kapsamında Kıbrıs Barış Harekâtına katılmış 30 gazimizle görüşme yapılmıştır. Gazilerimizin vermiş olduğu bilgiler dâhilinde Kıbrıs Barış Harekâtı anlatılmıştır ve Harekât sonrasında gazilerimizin yaşamış olduğu durum ele alınmıştır. Aynı zamanda, Kıbrıs Barış Harekâtının Trabzon'daki Yankıları başlığı altında Trabzonlu vatandaşların tüm yurtta yapılan yardım kampanyalarına katılımları ve harekât dönemlerinde Trabzon'da yaşanan gelişmeler aktarılmaya çalışılmıştır. In this study, The Cyprus Peace Operation has been quoted through tellings of veterans who joined the Cyprus Peace Operation from Trabzon. In addition, situations of veterans from Trabzon before and after the operation have also been discussed. After the island became under dominance of Ottoman Empire in 1571, a wide range of autonomy was granted to island Greeks. During the stages when the island was under British rule, Greeks started to take action to realize their Enosis wishes and founded a terrorist organization called EOKA for the Cyprus Struggle. Turks in retun for this founded a local resistance organization called Turkish Resistance Organization (TMT) and attempted to protect themselves. The fact that Russians arrived till Istanbul Yesilkoy during 1877-1878 Russo-Ottoman War urged Britain to take action who had interests towards Ottoman lands. The British invaded the Island in 1914. This treaty was accepted by the Turks through Lozan Treaty. The British dominance which started in Cyprus in 1925 ended with the Cyprus Republic which was founded under guarantee of Turkey, Greece and Britain in 1960. The years of 1963 and 1967 are the phases where intense attacks took place against the Turks by the Greeks. The attacks continued from time to time until 1974. The conflict going through among the inside of the Greeks emerged thanks to the coup against the archbishop Makarios. This incidence was considered the realization of Enosis by the Turks and Turkey staged military coup on the Island on 20th July 1974 and on 14th August 1974. 30 veteran interviews have been made as part of our study. On the basis of the information provided by our veterans, the Cyprus Peace Operation has been quoted and the situations experienced by our veterans have been discussed. Likewise, attendance of subjects from Trabzon to charity campaigns all over the country and the events gone through Operation phases have been attempted to be conveyed under the title of Resonances of the Cyprus Peace Operation in Trabzon.