Doğu Karadeniz bölgesinin idari tarihi: 1923-1950

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı 1923-1950 yılları arasında Doğu Karadeniz Bölgesi'nin idari tarihini inceleyerek, meydana gelen değişim sürecini ve bu değişimin nedenlerini ortaya koymaktır. Bu dönemin belirlenmesinde cumhuriyet rejimi ve devamındaki anayasadan sonra ülkedeki vilayet sisteminin yerleşmesi etkili olmuştur. Çalışmada Arşiv kaynakları, Salnameler, Gazeteler ve ikinci el kaynaklardan yararlanılarak bütünlük sağlanmaya çalışılmıştır.Çalışmamız giriş bölümü dışında üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konu tanıtımı, kaynaklar ve Cumhuriyet dönemine kadar olan gelişmelerden kısaca bahsedilmiştir. Birinci bölümde TBMM'nin kuruluşundan sonra idari taksimatı düzenleyen kanunlar ve idari sistemden bahseden raporlar anlatılmıştır. İkinci bölümde Doğu Karadeniz Bölgesini oluşturan altı vilayetin ilgili dönemdeki idari bölünüşüne vilayet ve kaza bazında yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Umumi Müfettişlik teşkilatının Doğu Karadeniz Bölgesindeki işleyişinden ve icraatlarından söz edilmiştir.Araştırmada elde edilen bulgulara göre incelenen dönemde Doğu Karadeniz Bölgesi idari yönden yoğun bir faaliyet içerisindeydi. Osmanlı'dan kalan vilayet sistemi, yerini önce müstakil livalara sonra da vilayetlere bırakmıştı. Bu esnada bölgedeki tek vilayet olan Trabzon vilayeti altı parçaya bölünmüştü. Trabzon, Giresun, Ordu, Rize, Artvin ve Gümüşhane'den oluşan bölge coğrafyasında 1950 yılında otuz adet kaza bulunmaktaydı. Bu idari taksimat yaklaşık otuz yıllık süreç içerisinde çeşitli nedenlerle birçok kez değişim geçirmiştir. The aim of this thesis is to examine the administrative history of Eastern Black Sea Region between the years 1923-1950, and thus to determine the change process and the reasons of this process. The republican regime and establishment of provincial system after the constitution following this regime were the determining factors in determining this period. It was tried to ensure the integrity, by using archive sources, annuals, newspapers and secondary sources in the study.The study consists of three parts except the introduction section. Presentation of the subject, sources and the progresses up to the Republican period were summarized in the introduction section. The laws enacting the administrative division and the reports about the administrative system after the establishment of the Turkish Parliament were mentioned in the first chapter. In the second chapter, the administrative division of the six provinces as district meaning constituted the Eastern Black Sea Region in the related period was expressed. Finally, the activities of the General Inspectorate organization and functioning in the Eastern Black Sea Region were explained in the third chapter.According to the results obtained in the study, there was an intense activity in the examined period in terms of administrative structure of the Eastern Black Sea Region. First, independent sanjaks and then the provinces took the place of the remaining classic Ottoman province system. In this period, Trabzon Province, the only province in the region was divided into six parts. There were thirty districts in the region including Trabzon, Giresun, Ordu, Rize, Artvin and Gümüşhane in 1950. This administrative division has changed many times for various reasons about a thirty year process.