Atatürk İnkılâplarına yönelik tepkilerin dini boyutu

Abstract

1299'da kurulan Osmanlı Devleti, her imparatorluk gibi yükseliş dönemini yaşamış bu sürecin sonunda da duraklama sonrasında da dağılma dönemini yaşamıştır. Bu süreçte çözüm yolları araştırılmış ve bazı ıslahatlara girişilmiş ne var ki yıkılmanın önüne geçilememiştir.Türk inkılâbını, Osmanlı dönemi ıslahat hareketlerinden ayıran çok önemli farklılıklar vardır. Bunların belki de en önemlisi radikal ve devrim niteliğinde olmasıdır ki bu yüzden devrim terimiyle etiketlendirilmektedir. Ancak bu özelliğini Osmanlı dönemi ıslahat hareketlerinden aldığını da söylemeden geçmemek gerekir. Zira o aşamalardan geçmeden inkılâba kalkışabilmek pek mümkün de gözükmemektedir. Zira her inkılâbın bir hazırlık dönemi vardır.Türk inkılâbı ıslahat hareketlerine göre çok daha kapsamlı bir değişimi esas almıştır. Sadece devletin ve kurumların değil, onunla birlikte ferdin ve toplumun geliştirilmesi ve yüceltilmesi amaçlanmıştır. Islahatların mütereddit mahiyetine karşılık, Türk inkılâbı bir kararlılığın ifadesidir. Islahatlarda zaman zaman dıştan gelen baskılarla karşılaşıldığı ve dıştan yönlendirildiği halde Türk inkılâbında herhangi bir dış baskının rolü olmamış ve kendi iç dinamiklerinden beslenmiştir.Bu süreçte her inkılâp için uygun zeminin oluşması beklenmiş ve taviz verilmeden de uygulamaya geçilmiştir. Bu süreç aşama aşama büyük bir titizlikle ve kararlı bir tutumla gerçekleşmiştir. Milli mücadele egemenlik anlamında inkılâbın ilk aşamasını oluşturmuş, hemen ardından siyasal alanda inkılâplara girişilmiş, ardından da toplumsal alanda inkılâp hareketlerine girişilmiştir. Amaç imparatorluktan ulus devlete, teokratik yönetim anlayışından laik yönetim anlayışına geçmek olarak belirlenmiş ve sonuç da bu şekilde gerçekleşmiştir. The Ottoman Empire, established in 1299, developed, spanned and declined like other empires. During the ruling period, quite a few solutions were searched , found,and several reforms were made, but the decay couldn?t be avoided.There are very many differences distinguishing Turkish Revolution from the periodof the Ottoman reforms, of which the most important one is that it is radical and in the form of revolution, called as the term of revolution. However, it was named so after the reforms made by the Ottomans. For, it is impossible to make reforms without going through those stages. Any revolution requires a preparation.Turkish Revolution focused on a wide range of diversity of Reforms not only for the goverment itself and its institutions but also its subjects and the community. Turkish Revolution is absolutely the testimony of consistance. Much as foreign pressures were made and guided by outer powers in the duration of reforms from time to time, Turkish Revolution was never put under the role of foreign powers, but grown with its own internal dynamics.During this period, the most appropriate time was awaited for any revolution, and then, was put into use without giving any concession gradually, decisively and impatiently. National war of indepence constituted the first stage of the revolution interms of sovereigny immediately both in politics and public. The main aim was the changeover to nationalism from the empire, to secularitism from theocracy,and it resulted in the way.