Hıfzırrahman Raşit Öymen`nin hayatı ve kişiliği

Abstract

Cumhuriyetin kuruluş yıllarında yazı ve öğretmenlik yaşamına başlayan Hıfzırrahman Raşit Öymen, dergilerde yazdığı çeşitli yazılar ve kitaplarıyla, Cumhuriyet eğitiminin kurulması ve gelişmesinde etkili olmuş bir eğitimcimizdir. Onun "toplu öğretim", "öğretimde iş ve doğrudan doğruya etkinlik ", "demokratik eğitim", "herkese eşit eğitim hakkı", "laik eğitim", ve "karma eğitim" gibi çağdaş kavramların ülkemizde yerleşmesinde önemli katkıları olmuştur. Kitap ve yazılarında üzerinde durduğu bu kavramlar zamanla program, yönetmelik ve yasa maddeleri haline gelmiştir. O zamana kadar üç yıllık olan köy okullarının kent okulları gibi beş yıla çıkarılması düşüncesini ilk defa 1939 yılında toplanan Birinci Milli Eğitim Şurası' nda o önermiştir. Öymen, çeviri kitaplarıyla, genel öğretim metotları ve aktif öğretimin ülkemizde uygulanmasına öncülük etmiştir. Aynı zamanda yazılarıyla o günün eğitim problemlerine ışık tutmuş ve çözüm önerileri getirmiştir. Bu araştırmanın amacı, Hıfzırrahman Raşit Öymen 'in yaşamını ve tüm etkinliklerini bir bütün olarak ele almak, Türk Eğitim Tarihine yaptığı katkıları araştırmaktır. Öymen 'in kendi yazılarından, anılarından, eserlerinden, fotoğraflarından, konuşmalarından, kendi çağdaşlarının onun hakkında yazdıkları yazılardan, çeşitli kaynak esereler ve belgelerden faydalanılmış ve çağının koşullan göz önüne alınarak çevresiyle olan etkileşimi araştırılmıştır. Çalışmanın biyografik bir inceleme olması, onun yakın çevresinden olan kişilerden yardım almayı bilgi edinmeyi gerektirmiştir. Bu nedenle, Öymen' in torunu Orsan Kunter Öymen ve amcasının torunu Şengül Öymen Gür, araştırma çalışmalarında yardımcı olmuşlardır. Ortaya konan çalışma, Öymen' in çocukluğundan başlayarak günümüze değin uzanan süreyi kapsamaktadır. Eserleri, kısa bir yorumla kronolojik sıralamaya göre verilmiştir. Tüm kaynaklar sayfanın altında dipnotlarda gösterilmiştir. Kaynaklardan alıntı yapılırken dizgi yanlışları düzeltilmiş, fakat bu günkü yazım kurallarına uymayan bazı kelimeler aynen alınmıştır. Hıfzırrahman Raşit Öymen who began his writing and teaching life in the years of organization of Republic is our educator. He has been effectives on organization and development of education by his kind of writings and books on magazines. He has been effectived on these modem concepts which are "collective education", " business on education and direct effect", "democratic education", "equality of opportunity in education'V'secular education" and "coeducation" to set up into our country. First, his workings have become programme regulation and law matters. He suggested the village schools to be five years like city schools in "First National Education Council" in 1939. He has pioneered general insruction and active insruction to be applied in our country with his translation books. However he has to shend light that days education problems and has found solution suggestions. The aim of this study to research Hıfzırrahman Raşit Öymen' s life and his activities. We have made use of his own writings, memories, works, photograps, talks, writing of contemporary about him, kinds of weld works and documents. We have researched his interaction with people around him by taking into consideration his times conditions. Because of the biographic study, we needed to get help and information from people who were near Öymen. So Orsan Kunter Öymen who is his grandchild and Şengül Öymen Gür who is his uncle's grandchild helped for our research. The research includes the time from Öymen' s childhood to the time now. His works have been given with a short comment according to a chronologic order. All quatitions are shown below the paper with footnotes. While we were taking parts from quatitions, we corrected the typesetting wrongs, but we took some wdrds which arent suited to today's writing rules as same.