Trabzon ve yöresinde üretilen/tüketilen peynirlerde bazı elementlerin atomik absorpsiyon ve atomik emisyon spektrometri ile tayini

Abstract

Tarım alanlarının maruz kaldığı hava, toprak ve su kontaminasyonları, gıda güvenliği için artan bir tehlike oluşturmaktadır. Tarım atıkları, zirai mücadele ilaçları, hormonlar yapay gübre kullanımı, tarım ürünlerinin biyolojik yapılarının bozulmaları ve hasarları, genetiği değiştirilmiş organizmalar, sanayi atıkları, madensel atıklar, evsel atıklar, baca gazları, hava emisyonu, egzoz gazları, alt yapı olmayışı ya da yetersizliği (kanalizasyon, fosseptik sızıntıları veya bulaşanları) akarsu, deniz, göl ve göletlerin kirliliği gıda güvenliğini yani insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen başlıca faktörlerdir. İnsan beslenmesinde önemli rol oynayan süt ve ürünleri, bazı kontaminasyonlarla insan sağlığı için riskli duruma gelebilir.Bu çalışmada, Trabzon ve yöresinden toplanan peynirler mikrodalga ile çözünürleştirdikten sonra Alevli Atomik Absorpsiyon Spektrometri (FAAS) ve İndüktif Eşleşmiş Plazma Optik Emisyon Spektrometri (ICP-OES) ile bazı mineral ve eser elementlerin (Na, K, Ca, Mg, Li, Ba, Fe, Cu, Mn, Zn, B, Cr, Co ve Cd) konsantrasyonları belirlendi. Numunelerin konsantrasyon aralıkları bu sıraya göre 0.02-9.04, 0.13-0.54, 0.12-2.86, 0.03-0.16 %, 0.01-25.15, 0.15-7.79, 1.76-85.87, 0.55-7.69, 0.13-2.99, 3.85-122.11, 0.23-7.45, 0.15-5.59, 0.01-0.12 ve 0.55-0.61 mg/kg olarak bulundu. Numunelerin element seviyeleri Na > Ca > K > Mg > Zn > Fe > Cu > Ba > Li > B > Cd > Mn > Cr > Co düzenine göre değiştiği tespit edildi. İstatistiksel ANOVA Testi genel olarak halk peynirleri ile referans peynirler arasında anlamlı fark olmadığını ortaya çıkardı. Contamination exposure of the air, soil and water threaten and become hazard for food safety in an increasing ratio. It was examined that principal contamination sources, mechanisms, its forming, usage of synthetic fertilizer, destroying of biologic structure and damages of agricultural products genetically modified organisms, industrial wastes, mine wastes, home wastes, air emissions, exhaust gases, insufficient or absence of infrastructures (contaminations or leasing of drainages or septic tanks), pollutions of the flowing water, sea, lake and dams etc. affect human health negatively. The milk and milk products playing an important role on human nutrition may be hazardous with respect to human health.In this study, concentrations of some mineral and trace elements (Na, K, Ca, Mg, Li, Ba, Fe, Cu, Mn, Zn, B, Cr, Co and Cd) in cheese samples collected at around Trabzon were determined using flame atomic absorption spectrometry (FAAS) and inductively coupled plasma optical emission spectrometry (ICP-OES) after microwave digestion. The concentration ranges in the samples were found to be 0.02-9.04, 0.13-0.54, 0.12-2.86, 0.03-0.16 %, 0.01-25.15, 0.15-7.79, 1.76-85.87, 0.55-7.69, 0.13-2.99, 3.85-122.11, 0.23-7.45, 0.15-5.59, 0.01-0.12 ve 0.55-0.61 mg/kg for those elements, respectively. The order of levels of the elements in the samples was determined to be Na > Ca > K > Mg > Zn > Fe > Cu > Ba > Li > B > Cd > Mn > Cr > Co. Statistical ANOVA test revealed that there is no significant difference between public and reference chesees.