Türkiye'de yetişen üç Doronicum türünün çiçek ve yaprak–gövde kısımlarının uçucu yağ bileşimlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada ikisi Türkiye'ye endemik olan 3 Doronicum taksonunun taze çiçek ve yaprak–gövde kısımlarından elde dilen uçucu yağlarının kimyasal içerikleri araştırılmıştır. Uçucu yağlar Clevenger tipi düzenekte hidrodestilasyonla elde edilmiş ve analizleri GC ve GC–MS kullanılarak yapılmıştır. Toplam yağ bileşiminin % 89.3 ile % 97.7'sini oluşturan ve sayıları 14–27 arasında değişen farklı bileşiklerin yapısı aydınlatılmıştır. Üç Doronicum taksonunda da seskiterpen hidrokarbonların, bileşenlerin ana grubu olduğu görülmüştür. Doronicum orientale ve Doronicum bithynicum ssp. sparsipilosum'un çiçek ve yaprak–gövde uçucu yağlarının ana bileşeninin (E)–β–farnesen (sırasıyla % 41.1, 35.7, 47.5 ve 55.4) olduğu belirlenirken, Doronicum macrolepis'in uçucu yağlarının ana bileşenin ise (E)–karyofilen (% 24.2 ve 52.7) olduğu tespit edilmiştir. The composition of the essential oils obtained from fresh flowers and leaves–stems of 3 Doronicum taxa, 2 of them are endemic to Turkey, have been studied. The essential oils were separately obtained from hydrodistillation in a clevenger–type apparatus and their analyses were performed by GC and GC–MS. A range of 14–27 compounds were identified, constituting over 89.3 to 97.7 % of total oil composition. Sesquiterpene hydrocarbons were shown to be the main group of constituents of all 3 Doronicum taxa. The main component of the flowers and leaves–stems in the essential oils of Doronicum orientale and Doronicum bithynicum ssp. sparsipilosum was (E)–β–farnesene (41.1, 35.7, 47.5 and 55.4 %, respectively); while (E)–caryophyllene (24.2 and 52.7 %) was the major compound in the essential oils of Doronicum macrolepis.