Artvin ve Ardahan illeri ev içi radon konsantrasyonu ve çevresindeki topraklarda radyoaktivitenin tayini

Abstract

Artvin ve Ardahan ilinde CR-39 SSNTD nükleer iz dedektörleri kullanılarak ev içi radon çalışması yapılmıştır. Radon ölçümleri her mevsim Artvin ilinde 73 eve, Ardahan iline ise 48 eve mümkün olduğu kadar homojen bir şekilde dağıtım yapılarak gerçekleştirilmiştir. Radon konsantrasyonları, Artvin ilinde 21 Bq/m3 ile 321 Bq/m3 arasında olup yıllık ortalama konsantrasyonu 132 Bq/m3, Ardahan ilinde 53 Bq/m3 ile 736 Bq/m3 arasında olup yıllık ortalama konsantrasyonu 173 Bq/m3 olarak değişmektedir. Radon konsantrasyonu her iki ilde de kış dönemi yüksek, yaz dönemi ise düşük çıkmıştır. Radon'un solunumdan dolayı insanların maruz kaldığı yıllık ortalama etkin doz değeri Artvin için 3,32 mSv/yıl, Ardahan için 4,36 mSv/yıl olarak tespit edilmiştir. 226Ra, 232Th, 40K ve 137Cs ortalama aktiviteleri sırasıyla Artvin ilinde 22,36 Bq/kg, 20,08 Bq/kg, 357,52 Bq/kg, 53,69 Bq/kg, Ardahan ilinde 35,99 Bq/kg, 30,77 Bq/kg, 342,13 Bq/kg ve 10,72 Bq/kg olarak bulunmuştur.Doğal radyonüklitlerden dolayı yıllık ortalama dış gama radyasyon doz eşdeğeri Artvin ilinde 48,02 mikroSv/yıl, Ardahan ilinde 61,89 mikroSv/yıl olarak hesaplanmıştır. Indoor radon studies have been conducted in Artvin and Ardahan, using SSNTD type nuclear track detector (CR-39). Radon measurements were done for 4 seasons in 73 dwellings in Artvin and 48 dwellings in Ardahan, selected as uniformly distributed on the surface area as possible. The radon concentrations varies from 21 Bq/m3 to 321 Bq/m3 with the annual mean concentration of 132 Bq/m3 for Artvin and from 53 Bq/m3 to 736 Bq/m3 with the annual mean concentration of 173 Bq/m3 for Ardahan. Radon concentrations were recorded high in winter and low in summer for both of the provinces. The resulting estimated annual effective dose-equivalent due to inhalation of radon for inhabitants is 3.32 mSv/y for Artvin and 4.36 mSv/y for Ardahan. The average activity concentrations of 226Ra, 232Th, 40K, and 137Cs were found to be 22.36 Bq/kg, 20.08 Bq/kg, 357.52 Bq/kg and 53.69 Bq/kg for Artvin and 35.99 Bq/kg, 30.77 Bq/kg, 342.13 Bq/kg ve 10.72 Bq/kg for Ardahan, respectively. The mean value of total annual external gamma radiation dose equivalent for natural radionuclides was calculated to be 48.02 microSv/y for Artvin and 61.89 microSv/y for Ardahan.