Ortopedik engelli bireylerin kentsel hizmetlere erişiminin değerlendirilmesi: Trabzon/Ortahisar örneği

Abstract

Dünyanın nüfusunun yaklaşık % 15'i engellilerden oluşmaktadır. Ortopedik engellilerin engelli nüfus içindeki oranının % 13,61 olduğu ülkemizde, onların kentsel hizmetlere erişimi, yapılı çevreden, kentsel işlevlerden ve ulaşım sisteminden kaynaklanan engellerden dolayı kısıtlanmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; Trabzon İli'nin Ortahisar İlçesi'nde, yapılı çevrenin, kentsel işlevlerin ve ulaşım olanaklarının (yaya-taşıt) ortopedik engellilerin kentsel hizmetlere erişimine etkilerini incelemektir. Bu doğrultuda, Ortahisar kenti çalışma alanı olarak seçilmiş, mekânsal analizler ve ortopedik engellilerle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılarak onların kentsel hizmetlere erişimi konusundaki sorunları ve talepleri tespit edilmiştir. Ayrıca, ortopedik engellilerin MİA ve kentsel hizmetlere erişimine yönelik deneyimleri de belirlenmiştir. Mekânsal analizlerde ve görüşmelerde; kentsel hizmetlere ve kent merkezine taşıtla erişimde, yaya erişim ve dolaşımda karşılaştıkları durumlar saptanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda, Ortahisar'da ortopedik engelliler için yaya ve taşıtla erişimde, MİA'da yaya dolaşımda, kentsel hizmetlere erişimde sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Kentsel hizmetlere ve MİA'ya erişimde en önemli sorunlar; ortopedik engellilere yönelik toplu ulaşım olanaklarının, otopark ve yaya yolu düzenlemelerinin yetersiz olmasıdır. İnsanların onlara bakış açısı da erişim konusunda eleştirdikleri bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.