Koruma yaklaşımlarına yeni bir bakış açısı olarak "bütünleşik koruma" - Trabzon örneği

Abstract

Hızlı kentleşme sonucu yok olan tarihi değerler ve kültürel çevre tahribi beraberinde korumanın önemini gündeme getirmiştir. Ancak uygulanan koruma yaklaşımları sadece tekil yapıların fiziksel olarak korunup kollanmasından ibaret olduğundan uzun süreçte etkili ve başarılı olunamamıştır. Korumaya kısa dönemli değil, ancak; etkili, kalıcı ve gelişime açık olabilmesi için, orta dönemde daha geniş çerçeveden bakılması gerekir. Öncelikle korunacak "alan" tanımı tekil yapılardan yapı gruplarına, çevre ölçeğine hatta fiziksel, sosyal, kültürel, tarihsel, ekonomik tüm özellikleriyle kent bütününe genişletilmelidir. Koruma olgusu salt bir saklama, koruma ve kollama kavramlarından çıkarılıp, "korama-değerlendirme-geliştirme" kapsamında düşünülmelidir ve "bütünleşik koruma" kapsamında ele alınmalıdır. Bu çalışmada, Trabzon kenti özelinde, değişime karşı direnmeden tarihi yapılan / çevreleri koruyacak, değerlendirecek ve geliştirecek, yani; kullanarak yaşatacak yeni ve çağdaş bir koruma yaklaşımı olan "bütünleşik koruma" yaklaşımı için neler yapılabileceği sorgulanmıştır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, çalışmanın amacı, bu amaca ulaşmak için gerekli olan altyapıyı sağlayacak tanımlar ve kavramlar yer almaktadır. İkinci bölümde, çalışma alam olan Trabzon'a dair bilgiler ve çalışmanın yöntemi açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, araştırmadan elde edilen verilerle "bütünleşik koruma" yaklaşımı Trabzon kenti özelinde irdelenerek ortaya konulmuştur. Dördüncü bölümde, bu çalışma ile varılan sonuçlar açıklanmıştır. Beşinci bölümde ise, çalışmanın devamı olabilecek öneriler sunulmaktadır.