Kentsel açık mekanlarda engellilerin yaya erişilebilirliği: Trabzon kenti örneği

Abstract

Günümüzde kalabalıklaşan kent merkezleri ile kentsel açık mekânların önemi artmakta, mekânların kalitesi daha da önem kazanmaktadır. Mekânların kalitesinin en önemli bileşeni erişilebilirliktir. Bu nedenle bu alanların öncelikle bütün bireyler için erişilebilir olması daha sonra sunduğu etkinlik fırsatları açısından herkesin ihtiyacına cevap verir nitelikte olması gerekmektedir. Bu çalışmada genel olarak, Trabzon kent merkezinde kamusal açık alanları engelli bireylerin bakış açısıyla değerlendirmek, varsa sorunları belirlemek ve çözüm üretmek, en çok tercih edilen kamusal açık mekânlar arasında yaya olarak erişilebilir bir ulaşım önerisi geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışma üç aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada, çalışılacak denek grubu belirlenmiştir. Bu kapsamda fiziksel, görme ve işitme engelli 150 kişiyle çalışmanın yürütülmesine karar verilmiştir. İkinci aşamada Trabzon'da yaşayan engelli bireylerin kentsel açık mekânları kullanımı ve erişilebilirlik açısından sorunlarının belirlenmesi ve çözüm önerilerinin değerlendirilmesi amacı ile anket çalışması yapılmıştır. Üçüncü aşamada ise, Trabzon kent merkezinde en çok tercih edilen Atatürk Alanı (Kent Meydanı) ve Atapark'ı bağlayan Kahramanmaraş Caddesi'nin engelli bireyler açısından kullanım olanakları ulusal standartlar çerçevesinde incelenmiştir. Sonuçta tüm veriler değerlendirilerek, kentsel açık alanlarda engelli bireylerin sağlıklı bireyler gibi sosyalleşmesinin önündeki engelleri ortadan kaldırabilecek çözüm önerileri geliştirilmiştir.