Gümüşhane-Torul Barajı yağış havzasından taşınan toprak miktarının WEPP ortamında belirlenmesi ve çözümleri üzerine araştırmalar

Abstract

Gümüşhane-Torul Barajı Yağış Havzasından Taşınan Toprak Miktarının WEPP Ortamında Belirlenmesi ve Çözümleri üzerine Araştırmalar Tezin amacı; Gümüşhane-Torul Barajı yağış havzasında anakaya, arazi kullanımı, eğim ve bakı etmenleri dikkate alınarak oluşturulan eş havzalar arasından seçilen model havzalarda toprakların fiziksel özelliklerini, havzaların hidrolojik ve fizyografik özelliklerinin belirlenerek CBS (Coğrafi Bilgi Sistemi) ve WEPP (Water Erosion Prediction Project) ortamında değerlendirilmek suretiyle model havzalardaki sediment verimlerinin ortaya konulması, elde edilen verilerin tüm baraj havzasına uyarlanarak baraj üzerindeki etkisinin ortaya konulması ve sediment taşınımını önleyici tedbirlerin belirlenmesidir. Havzadaki 5 model havza için WEPP ve CBS teknolojisi kullanılarak tahmini kaybolan toprak miktarları belirlenmiştir. Baraj havzasında yılda ortalama 42.16 ton/ha toprak kaybının gerçekleştiği ve tüm havzadan yıllık toplam 1842716.11 ton kaybolan toprak miktarı belirlenmiştir. Belirlenen kaybolan toprak miktarının barajda 17 yıllık bir üretim kaybı olacağı tahmin edilmektedir.5 model havzada sediment taşınımını önleyici tedbirler ve maliyetleri ortaya konulmuştur. Maliyetleri yine eş havza gruplarına uygulanarak tüm baraj alanının tahmini maliyetleri belirlenmiştir. Model havzalardan elde edilen sonuçların baraj havzasına uyarlanması ile tüm baraj alanı için yapılacak çalışmanın fayda/masraf oranının 5.28 bulunarak sınır değer olan 1'den yüksek çıktığı ve projenin yapılabilir olduğu belirlenmiştir.