Orman yollarında kağıt fabrikası atığının (kireç çamuru) stabilizasyon amaçlı kullanımı üzerine bir araştırma

Abstract

Orman yollan, üzerinde taşınan ağır yükler, iklim koşullan ve doğal koşullar nedeniyle bozulmalara uğramaktadır. Taşımanın kesintisiz olarak yapılabilmesi ve orman yollarının ömürlerinin uzatılabilmesi açısından, orman yollarının taban zeminlerinin iyileştirilmesi ve üst yapıya kavuşturulması önemlidir. Bu çalışmada, orman yollarının üst yapı elemanlarından olan kaplama tabakası ile taban zeminlerin iyileştirilmesinde, alternatif stabilizasyon tekniği araştırılmıştır. Bu amaçla Afyon-Çay Seka İşletmesi atığı olan kireç çamuru kaplama tabakasında kullanılmak üzere katkılı çimentoyla karışıma sokularak, başta basınç dayanım testi olmak üzere priz başlama ve sona erme, hacim genişlemesi, tane büyüklüğü, yoğunluk ve özgül ağırlık deneyleri ile taramalı elektron mikroskop görüntüleri elde edilmiştir. Bunun yanında kireç çamuru 3 değişik zemin türüyle karıştırılarak taban zeminlerin stabilizasyonuna yönelik üç eksenli basınç dayanımı, atterberg limitleri, konsolidasyon, kompaksiyon, su muhtevası ve kıvam limitleri deneylerine tabi tutularak değişimler incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonunda kireç çamurunun, katkılı çimentoyla % 5 ile 10 arası oranlarda katılarak oluşturulan numuneler iyi basınç dayanımı göstermiş, böylece kireç çamurunun bu oranlarda çimentoya katılabileceği ortaya çıkmıştır. Yine % 5-10 kireç çamuru katkısının; çalışmada kullanılan kumlu kil, killi balçık ve ağır kil zeminleri üzerinde belirli oranlarda dayanımını ve Atterberg limitlerini olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Kireç çamurunun % 5-10 arasındaki oranlarda çalışmada kullanılan zeminlerle karıştırılarak taban zeminlerin iyileştirilebileceği tespit edilmiştir. Yapılan bu araştırmayla, doğaya terk edilen ve kağıt endüstrisi atığı olan kireç çamurunun stabilizasyon malzemesi olarak kullanılabileceği, orman yollarının üst yapısında kaplama tabakasına ve taban zeminlerin stabilizasyonu için kullanımının uygun olabileceği ortaya konulmuştur. Böylece doğaya zararlı etkisi olan kireç çamuru atığı değerlendirilmiş ve orman yollan için ucuz bir alternatif stabilizasyon malzemesi sağlanmış olacaktır.