Orman kaynağından rekreasyonel amaçlı yararlanmanın ekonomik değerinin tahmin edilmesi ve bu değer üzerinde etkili olan değişkenler üzerine bir araştırma (Doğu Akdeniz ve Doğu Karadeniz bölgesi orman içi dinlenme yerleri örneği)

Abstract

Bu çalışma, araştırma alanı olarak seçilen Orman Bakanlığı Doğu Karadeniz ve Doğu Akdeniz Bakanlık Bölge Müdürlüklerine bağlı Trabzon ve Kahramanmaraş Milli Parklar ve Av - Yaban Hayatı Baş Mühendisliklerinin yönetim ve denetimi altında yer alan toplam 7 Orman İçi Dinlenme Yerinden (OİDY) rekreasyonel amaçlarla yararlanmanın ekonomik değerinin belirlenmesi, elde edilen rekreasyonel yararlanma değerlerinin karşılaştırılması, OİDY'lerinin rekreasyonel yararlanma talebini ve kullanıcıların OİDY'lere giriş ücreti ödeme eğilimlerini etkileyen değişkenlerin incelenmesi ve son olarak OİDY'lere gelen ziyaretçilerin sosyo-ekonomik, kültürel ve demografik özellikleri arasında fark olup olmadığının irdelenmesi amaçlarıyla ele alınmıştır. Söz konusu amaçlan gerçekleştirmek için seçilen OİDY'lerde anket çalışmaları tamamlanmış ve çalışmanın veri tabanı oluşturulmuştur. Daha sonra, Seyahat Maliyet Yöntemi ve Koşullu Değerlendirme Yöntemleri için gerekli istatistiksel analizler yapılmış ve OİDY' ler için rekreasyonel yararlanma değerleri (Tüketici rantı ve Ödeme eğilimi) ve OİDY'lerin rekreasyon taleplerini ve ziyaretçilerin buralara giriş ücreti ödeme eğilimlerini etkileyen değişkenler belirlenmiştir. Yapılan analizler sonunda, araştırma konusu 7 Orman İçi Dinlenme Yeri için, Seyahat Maliyeti Yöntemine göre, hektar başına 1 285 859 404 TL (Soğuksu) ile 14 218 009 497 TL (Dülükbaba) arasında değişen tüketici rantı değerleri ve Koşullu Değerlendirme Yöntemine göre de, Orman İçi Dinlenme Yerlerinin mevcut durumları için, yine hektar basma 49 653 800 TL (Çamburnu) ile 1 032 465 000 TL (Dülükbaba) arasında değişen ödeme eğilimi değerleri tahmin edilmiştir. Ayrıca, her bir OİDY için ayrı ayrı olmak üzere, ziyaretçilerin yıllık ziyaret sayılarım ve OİDY'lere giriş ücreti ödeme eğilimlerini etkileyen değişkenler tespit edilmiştir. Son olarak, elde edilen bulgular çerçevesinde ülkemizde ekonomik değeri para ile ifade edilemeyen orman ürün ve hizmetlerinin değerlerinin belirlenmesi, bu amaçla kullanılan yöntemlerin uygulanması ve rekreasyonel amaçlı orman işletmeciliği konularına ilişkin değerlendirmeler yapılmış ve bütün bu alanlarda çalışma yapan araştırmacı ve uygulamacılara önerilerde bulunulmuştur.