Adana-Feke yöresi karaçam meşcerelerinin kök kütlesi ve depoladığı karbon miktarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Adana-Feke yöresi karaçam meşcerelerinin kök kütlesi ve depoladığı karbon miktarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Adana-Feke yöresinde doğal olarak yayılış gösteren karaçam meşcerelerinde, 80 x 120 cm ebatlarında açılan 17 adet kök çukurundan kök örnekleri alınmıştır. Ayrıca her örnek alandan 2 adet olmak üzere toplamda 34 adet kök silindiri örnekleri alınmıştır. Açılan kök çukurlarında 0-10 cm, 10-30 cm, 30-50 cm ve 50-80 cm olmak üzere 4 farklı toprak derinlik kademesinde çalışılmıştır. Toprak derinlik kademelerinden çıkarılan kök örnekleri kılcal (0-2 mm), ince (2-5 mm) ve kalın (5 mm'den kalın) olmak üzere üç kök sınıfına ayrılmıştır. Kök çukuru yöntemi ile elde edilen köklerin kütleleri kılcal kökte 1286 kg/ha, ince kökte 1431 kg/ha ve kalın kökte 8400 kg/ha olarak tespit edilmiştir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda kılcal, ince ve kalın kök kütlesinin toprak derinlik kademelerine göre değiştiği sonucuna varılmıştır (P<0.05). Kök çukuru yöntemi ile elde edilen köklerin içerdiği karbon oranları, kılcal kökte % 40.3, ince kökte % 41.9 ve kalın kökte % 41.9'dur. Kök çukuru yöntemi ile elde edilen köklerin karbon miktarı kılcal köklerde 518 kg/ha, ince köklerde 599 kg/ha, kalın köklerde ise 3518 kg/ha olarak belirlenmiştir. Kök silindiri yöntemi ile elde edilen köklerin kütleleri kılcal kökte 1519 kg/ha, ince kökte 1112 kg/ha ve kalın kökte ise 5115 kg/ha'dır. Bu kütlelerin karbon oranları ise kılcal kökte % 42.6, ince kökte % 40.9 ve kalın kökte ise % 42.2 olarak tespit edilmiştir. Kök silindiri ile elde edilen köklerin karbon miktarı kılcal kökte 647 kg/ha, ince kökte 459 kg/ha ve kalın kökte ise 1042 kg/ha olarak belirlenmiştir. Kök kütleleri arasında örnek alma yöntemine (kök çukuru ve kök silindiri) göre istatistiksel olarak fark olmadığı sonucuna varılmıştır.