Nahçivan Bölgesinin Orta Tunç Çağı Kil Kapları Üzerindeki Desenlerin Yayılım Alanı ve Anlamı Hakkında

Abstract

Seramik mamulleri boyutu, biçimi, üzerindeki desenleri, yapıldığı malzeme ve teknolojisine göre farklılık oluşturmaktadır. Orta Tunç Çağında seramikçiliğin gelişmesinin kil kapların yapılması ile yanı sıra süslenmesine de etkisi olmuştur. Seramiklerin süslenmesinde bu sanat alanı ile uğraşan insanların sanatkârlık yeteneğiyle düşünce tarzı, dini-ideoloji görüşleri de önemli yer tutmaktadır. Nahçıvan seramikçilerinin Orta Tunç Çağında yapmış olduğu kil kaplar sofra veya mutfak seramiği olmak üzere üzere iki gruba ayrılıyor. Kapların süslenmesinde çeşitli geometrik desenler, hayvan ve insan resimleri kullanılmıştır. Resimler fırça ile yapılmıştır. Onlar bazen tek, bazen diğer resimlerle birlikte çizilerek basit ve bileşik konuludur. Süslemede kullanılan desenlerde seramikçilerin sanatkârlık yeteneği yanı sıra zevki, dini-ideolojik görüşleri önemli yer tutuyor. Süslemede kullanılan desenlerin bir grubu yerel özellik taşır. Bir grup desenler yaygınlık gösterir. Benzerleri Azerbaycan dışında dünyanın çeşitli topraklarında, Güney Kafkasya’da, Urmiye Havzasında, Anadolu’da ve Ortadoğu’nun birçok eski yerleşimlerinde bulunmuştur.

Ceramic products vary in size, shape, patterns, material and technology. The development of ceramics during the Middle Bronze Age was also influenced to themaking of clay vessels as well as the decoration. In addition to the artistic ability of the people dealing with this art field in the decoration of ceramics, the way of thinking and religious ideological views are also important. The clay vessels that made by Nakhchivan ceramicists in the Middle Bronze Age are divided into two groups: tableware and kitchen ceramics. Various geometric ornaments like animal and human drawings were used to decorate the vessels. The drawings are worked by brushes. They are simple and combined themed by drawing sometimes alone, sometimes together with other pictures. In each pattern used in the ornamentation, ceramicists’ taste, religious-ideological views are important as well as their artistic skills and it has deep meaning. A group of patterns used in the ornamentation is of a local feature. A group patterns widely spread. Their similar versions were found in various parts of the world, in Southern Caucasia, Urmia basin, East Anatolia, and many old settlements of the Middle East longside Azerbaijan.