Katlama, ekim zamanı ve ekim ortamının dağ akçaağacı (Acer pseudoplatanus L.) tohumlarının çimlenmesi üzerine etkilerinin analizi

Abstract

Çalışma kapsamında, ülkemizde doğal olarak yayılış gösteren Dağ akçaağacı (Acer pseudoplatanus) tohumlarının çimlenmesi üzerine farklı ekim ortamı (sera ve dış ortam) ve ön işlem (katlama), farklı ekim zamanı (sonbahar ve ilkbahar) ile sıcaklık ve nem koşullarının etkileri incelenmiştir. Tohum materyalleri Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni kampüsünde yer alan Dağ akçaağacı bireyinden toplanmıştır. Çalışma kapsamında tohum toplandıktan sonra herhangi bir ön işlem uygulanmaksızın direkt ekim, 90 gün katlama sonrasında sonbaharda sonunda ekim ve 90 gün katlama sonrasında ilkbaharda ekim olmak üzere 3 farklı ekim işlemi gerçekleştirilmiştir. Ekim sonrasında çimlenme periyodu gözlemlenirken hava sıcaklığı, hava nemi, toprak sıcaklığı ve toprak nemi periyodik ölçümlerle belirlenmiştir. Böylece, sıcaklık ve nem kademeleri oluşturularak tohumların farklı çimlendirme ortamlarındaki çimlenme yüzdesi değişimleri ile ilişkileri ortaya konmuştur. Ayrıca toplanan tohumların 1000 tane ağırlıkları belirlenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, Acer pseudoplatanus türü için en yüksek çimlenme yüzdeleri hem sera ortamında (%70) hem de dış ortamda (%58) kontrol işleminde tespit edilmiştir. Acer pseudoplatanus türünde iki farklı zamanda ekimi yapılan tohumlardan elde edilen çimlenme yüzdesi ve çimlenme hızı farklılıkları Dağ akçaağacı türü tohumlarında termo dormansi etkisini ortaya koymuştur.