Türk romanında baba algısının incelenmesi

Abstract

Baba, bireyin anneyle birlikte temel tamamlayıcısı olması bakımından önemli ve merkezi bir unsurdur. Yaşam düzleminde baba; biyolojik, sosyolojik ve geleneksel kökene sahiptir. Birey ve toplum yaşamının yansıma alanlarından biri olan roman türünde görüngülenen babalık kavramının edebi düzlemde açımlanması, evren, ev, aile, toplum, Tanrı, otorite/ devlet, biyolojik ve duyuşsal babalar biçimindedir. Genetik yaratımın başat ögesi olmanın yanı sıra fizyolojik gerçeğin aşımıyla özneleşen bu kimlik görünümü bilinç ve bilinçdışındaki yansıları bireyin kozmik dünyasını ve aidiyet alanını inşa eder. Kendinden öncenin yok sayılmasının imkânsız kabul edildiği yaratılış esasında babalık kavramı, bir önceki anlamının üzerine eklenerek birleşik bir görünge kazanır. İnsanlığın ve sözün ortaya çıktığı ilk andan itibaren yaşamsal düzlemin getirilerinden kopamayan romanlar aracılığıyla bireyin var oluşsal sancılarını yazınsal ifade alanına taşıyan sanatkârlar mevcut düzenin parçası baba figürünü anlatılar içine dahil eder. Birbirinin içinden doğan her edebi devirde farklı bir görünüm kazanan babalık kavramı, eserlerde ilahi yaratıcı; insanlığın atası kutlu kişi; otorite/iktidar; Öteki; soy bağı taşıyıcısı/gen aktarıcısı, koruyan, sahip çıkan; biyolojik bağ olmadan annenin eşi, üvey baba biçiminde bireyin yaşamına sonradan dahil edilen; manevi önder, çocuğun dünyaya doğumunda yer almayan ama güvenli alana doğumu sağlayan kutlu kişi ve fiziksel veya ruhsal ölümü ile ortaya çıkan babasızlık gibi baba figürünü karşılayan anlamlardan kopmadan yer aldığı görülür. Tematik bakımdan incelenen çalışma Giriş, Babalık Kavramı ve Babanın Türk Romanındaki Görünümleri başlıklı iki ana bölüm, Sonuç, Kaynakça olarak düzenlendi. Birinci Bölüm'de babanın Tanrı ve Âdem Baba, Otorite/İktidar, toplum ve birey hayatında babalık (genetik/kuşak aktarım nesnesi, Öteki baba ve dayanak/sığınak baba ve babasızlık) görünümleri tespit edildi. İkinci Bölüm'de belirlenen baba figürlerine uygun niteliklerdeki sekiz eserin (Orhan Pamuk-Sessiz Ev, Reşat Nuri Güntekin-Yaprak Dökümü, Güray Süngü-Mehmet'i Sakatlayan Serçe Parmağı, Alper Canıgüz- Oğullar ve Rencide Ruhlar, Alper Canıgüz- Cehennem Çiçeği, Kemal Tahir-Devlet Ana, Hasan Ali Toptaş-Sonsuzluğa Nokta ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu-Nur Baba) babalık kavramı bağlamında tahliline yer verildi. Böylece bireysel ve toplumsal kimliğin inşa unsuru baba figürünün edebi eserlere yansımaları üzerine bir değerlendirme gerçekleştirildi. Anahtar Kelimeler: Baba figürü, Babalık Kavramı, Tanrı Baba, Âdem Baba, Devlet, Öteki

The father is an important and central element in terms of being the basic complement of the individual with the mother. In life, the father has biological, sociological and traditional roots. The literary explanation of the concept of fatherhood, which appears in the genre of novel, which is one of the reflection areas of individual and social life, is in the form of universe, home, family, society, God, authority/state, biological and affective fathers. In addition to being the dominant element of genetic creation, this identity view, which becomes subject with the excess of physiological reality, and its reflections in the conscious and unconscious construct the cosmic world and the area of belonging of the individual. The concept of paternity gains a unified perspective by being added to its previous meaning on the basis of creation, in which it is considered impossible to ignore the previous one. Artists, who carry the existential pains of the individual to the field of literary expression through novels, which cannot be separated from the benefits of the vital plane from the first moment of the emergence of humanity and the word, include the father figure, a part of the existing order, into the narratives. The concept of paternity, which gains a different appearance in each literary period born out of each other, divine creator in the works; blessed father of mankind; authority/power; Other; lineage carrier/gene transferor, protector, owner; who are included in the life of the individual in the form of the mother's spouse, step-father without a biological connection; spiritual leader, the blessed person who does not take place in the birth of the child into the world but gives birth to a safe place, and fatherlessness that occurs with his physical or spiritual death, without breaking away from the meanings that meet the father figure. The thematically examined study was organized as two main sections, Conclusion, Bibliography, titled Introduction, The Concept of Fatherhood and The Father's Appearances in Turkish Novel. In the First Chapter, the aspects of father as God and Adam Father, Autoirte/Power, and paternity (genetic/generational transmission object, Other father and support/refuge father and fatherlessness) in society and individual life were determined. In the Second Chapter, eight books (Orhan Pamuk-Sessiz Ev, Reşat Nuri Güntekin-Yaprak Dökümü, Güray Süngü-Mehmet'i Sakatlayan Serçe Parmağı, Alper Canıgüz- Oğullar ve Rencide Ruhlar, Alper Canıgüz- Cehennem Çiçeği, Kemal Tahir-Devlet Ana, Hasan Ali Toptaş-Sonsuzluğa Nokta ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu-Nur Baba) that are suitable for the determined father figures were analyzed in the context of the concept of fatherhood. Thus, an evaluation was made on the reflections of the father figure, the building element of individual and social identity, on literary works. Keywords: Father figure, Concept of Fatherhood, God Father, Âdem Father, State, Other