Normal kapalı kızılçam meşcerelerinde ölü örtü nem dinamikleri

Abstract

Bu çalışmada, normal kapalı Kızılçam (Pinus brutia Ten.) meşcerelerinde ölü örtü nem içeriklerinin farklı hava hallerine bağlı olarak kurak ve yağışlı dönemde günlük değişimini tahmin eden bir model geliştirilmiştir. Bu model fiziksel süreçlerin modellenmesi ile desteklenen deneysel (ampirik) ilişkilerden oluşan yarı fiziksel, süreç tabanlı, dinamik bir modeldir. Model, ölçülen hava hallerine bağlı olarak ölü örtü nem değişimlerini tahmin etmekle kalmayıp, aynı zamanda ölü örtü ile hava halleri arasındaki nicel ilişkileri geniş bir yelpazede açıklamaktadır. Geliştirilen model gerekli tüm değişkenleri içerecek şekilde yapılandırılmış ve model katsayıları arazi verileri kullanılarak hem istatistik yöntemler hem de görsel incelemeyi içeren kombine bir yaklaşım ile belirlenmiştir. Model doğruluğu ve performansı arazi ölçümlerinden elde edilen bağımsız veri setleri kullanılarak test edilmiştir. Model tahminlerinin OMH'sı İYM için Muğla'da %0.79 Antalya'da %3.38 ve humus için Muğla'da %0.70, Antalya'da %11.57 olarak bulunmuştur. Antalya için yağışlı dönem humus nem değerleri çıkarılarak yapılan tahminler sonucunda OMH %11.57'den %3.78'e yükselmiştir. Model tahminlerinin görsel inceleme ve istatistik yöntemler ile değerlendirilmesi, modelin farklı bölgelerde ve farklı meşcere özelliklerinde kurak dönemde iyi, yağışlı dönemde ise nispeten tatmin edici sonuçlar ortaya koyduğu görülmüştür. Geliştirilen model genel bir model olup, model katsayılarının kalibre edilmesiyle, benzer ölü örtü yapısına sahip Akdeniz ülkelerinde kolaylıkla kullanılabilir niteliktedir.