Çay fabrikası artıklarının orman fidanlıklarında kompostlaştırılması ve bitkiler için öneminin araştırılması

Abstract

Ağaçlandırmaların bugünkü ve gelecekteki başarısı orman fidanlıklarının nitelik ve nicelik yönünden en yüksek düzey de yetişme ortamı koşullarına uyum yeteneği sağlayan fidanları devamlı ve ekonomik bir şekilde üretmesi ile mümkün olabi lir. Orman fidanlıklarının bu görevi yerine getirebilmeleri, fidanlıklardan çeşitli yollarla tüketilen besin maddelerinin toprağa ilave edilerek, toprak verimliliğinin optimal seviye de stabil ve dinamik tutulması ile sağlanabilir. Bu amaçla, çay bitkisi fabrika artıklarının, orman fidanlıklarında kompostlaştırılması için çay artıklarının beher 100 kg'mma. usule uygun oranlarda aşağıda bildirilen katkı maddeleri kullanılmıştır. Çay artığının 100 kg' ma katkı maddesi olarak eşit ağır lıkta 10 kg kireç ve değişik miktarlarda yapay gübrelerden bileşik gübre (15:15:15), triple süper fosfat, amonyum sülfat ilave edilmiştir. Ayrıca, sadece kirecin katkı maddesi olarak eklendiği kornpost serisinde 100 kg*lık çay artığı partilerine 15, 10, 5' er kg'lık miktarlar halinde toz kireç ilave edilmiş tir. Böylece oluşturulan denemelere ilişkin yapılan gözlem so nuçlarına göre, kompost materyallerinde olgunlaşmanın ortalama olarak bileşik gübre serisinde 22, triple süper fosfat seri sinde 20, sadece kireç serisinde 18 ve triple süper fosfat + amonyum sülfat serisinde ise 13 haftada tamamlandığı belirlen miştir. Değişik seçenekler halinde ele alman denemelere ait olgunlaşma süreleri bakımından en iyi sonuçlar triple süper fosfat + amonyum sülfatın kombine olarak kullanıldığı seride elde edilmiştir. Bu seri içerisinde ise, triple süper fosfat + amonyum sülfatm2. 625+2. 625 kg' mm kullanıldığı paralelde, kompostun olgunlaşması 11 hafta. gibi kısa bir süre içerisinde gerçekleşmiştir. Triple süper fosfat + amonyum sülfatın kombine olarak kul lanıldığı seride kompost olgunlaşma süresinin, diğer katkı mad delerinin kullanıldığı serilere göre daha kısa olması, aşağı daki nedenlerden olabileceği düşünülmüştür. 1- îlave edilen katkı maddelerinin ye suyun, ortamın yaşam koşullarını (nem, sıcaklık, hava pH) iyileştirmiş olmasıdır. 2- Triple süper fosfat + amonyum sülfatın çözünmesi ile ortama vermiş oldukları azot ve fosforun mikroorganizmalar ta rafından metabolize edilip hücre proteinlerini oluşturmaları, buna bağlı olarak sayılarının çoğalması ve böylece daha fazla organik maddeyi ayrıştırmaları. Kompost materyallarinde yapılan karıştırmalardan sonra sıcaklıkların artmış olması, ortam şartlarının iyileştiğini ve mikroorganizmaların faaliyetlerinin optimal düzeyde gerçekleş tiğini ortaya koymaktadır. Bu bakımdan, böyle çalışmalarda kom post materyalinin periyodik olarak ayda bir karıştırılması ye terli olmaktadır. Kompost olgunlaşmasının şartlarından biri de rutubettir. Materyal kompostlaşmaya terk edilmeden önce ve diğer katkı maddeleri eklenirken su ile ıslatılarak doyurulması su ihtiyacı