Kontrplaklarda emprenye işlemlerinin formaldehit ve asit emisyonu ile teknolojik özelliklere etkileri

Abstract

Bu çalışmada, farklı ağaç türlerinden üretilen emprenyeli kontrplaldarın baza teknolojik özellikleri ile formaldehit ve kullanım yerindeki uçucu asit emisyonu üzerine tutkal çeşidi, emprenye maddesi tür ve uygulanma şeklinin etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, iki ağaç türünden üç farklı emprenye maddesi kullanılarak laboratuar koşullarında 5 tabakalı kontrplaklar üretilmiştir. İki tip ÜF tutkalı ve FF tutkalı kullanılarak gerçekleştirilen üretimde, emprenye maddelerinin uygulanması için iki ayrı yöntem kullanılmıştir: I grup deneme levhaları emprenye maddesinin tutkal karışımına % 5 oranında ilave edilmesi şeklinde gerçekleştirilirken, II. grup levhalar % 5'lik emprenye çözeltisine daldırılarak emprenye edilen kaplamalardan üretilmiştir. Eşit koşullarda kondisyonlanan levhalardan standartlarda belirtilen boyutlarda deneme örnekleri hazırlanmış ve örnekler üzerinde hava kurusu yoğunluk, denge rutubet miktarı, eğilme direnci, elastikiyet modülü, çekme- makaslama direnci, pH, buffer kapasitesi, formaldehit ve uçucu asetik asit emisyonu ile yanma özelliklerini belirlemeye yönelik deneyler yapılmıştır. Sonuç olarak; ayrışan formaldehit ve uçucu asetik asit miktarı, kayın kontrplaklarda kızılağaç kontrplaklarına nazaran daha düşük bulunmuştur. Formaldehit emisyonu fenol formaldehit tutkalı ile üretilen levhalarda daha düşük bulunurken uçucu asetik asit miktarı bu durumun aksine, FF tutkalı ile üretilen levhalarda önemli oranda daha yüksektir. Kullanılan emprenye maddelerinden boraks ve amonyum asetat levhalardan ayrışan formaldehit miktarını azaltıcı, borik asit ise artırıcı bir etki yapmıştır. Kızılağaç kontrplakların yanmada oluşan ağırlık kayıpları kayın kontrplaklara nazaran daha düşük bulunmuştur. Çekme-makaslama direnci kullanılan tüm emprenye maddeleri ve her iki uygulama şekli ile de düşmüş, diğer mekanik özelliklerde olumsuz etki belirlenmemiştir.