Sığla yağı (Storax)'nın kimyasal bileşenleri

Abstract

Sığla ağacı {Liquidambar orientalis Mili.) ülkemize özgü endemik bir türdür. Sığla ağacından, gövde kabuğunun yaralanması ile sığla yağı (storax) üretilmekte ve bu yağ Türkiye'nin monopolünde bulunmaktadır. Bu çalışmada sığla ağacı odunu ve kabuğunun bazı kimyasal bileşenleri, sığla yağının kimyasal bileşenleri, balzam kanallarının anatomik yapısı, sığla uçucu yağı (volatile oil) ve alkali ile sabunlaştırılmış materyalin kromatografik analizleri yapılmıştır. Sığla ağacı odununun soğuk su çözünürlüğü %4,5, sıcak su çözünürlüğü %5,25, alkol-benzen çözünürlüğü %12, holoselüloz miktarı %72, selüloz miktarı %43, lignin miktarı %25 ve kül miktarı % 0,75 olarak bulunmuştur. Sığla ağacı kabuğunda ise soğuk su çözünürlüğü %5, sıcak su çözünürlüğü %8, alkol-benzen çözünürlüğü %15, holoselüloz miktarı %54, selüloz miktarı %26, lignin miktarı %41 ve kül miktarının % 4 olarak belirlenmiştir. Sığla yağı üzerinde yapılan çalışmalarda; safsızlık %4, su miktarı %10,5, uçucu yağ miktarı % 0,5, asit sayısı 34-44 ve sabunlaşma sayısı 165-185 olarak bulunmuştur. Sığla yağı, eter'de tamamen çözünmekte, hekzan'da ise hiç çözünmemektedir. Suda kısmen çözünmekte, aseton, petrol eteri, alkol ve benzen'de sudan çok daha iyi çözündüğü görülmüştür. Gaz kromatografisi ve kütle spektrometresi (GC-MS) ile yapılan çalışmalarda, uçucu yağın bileşiminin büyük bir kısmım styrene (%89,5) oluşturduğu, diğer bileşenlerin çoğununun monoterpenler, a -pinene ve Ş-pinene' den müteşekkil olduğu bulunmuştur. Alkali ile hidroliz edilmiş sığla yağı bileşimini ise, hemen hemen sinnamik asit ve sinnamil alkol izomerleri oluşturur. Anatomik çalışmalarda, sığla ağacı odununda balzam kanalarına rastlanmamıştır. Ağacın doğal veya herhangi bir aletle yaralanması sonucu yara çevresinde diri odun kısmında, yeni gelişen odun dokusu içinde çok miktarda şizolizigen tipte balzam kanalları oluşur.