İç mekan yüzeylerinden duvarlarda grafik tasarım: Yararsal ve dizimsel açıdan bir analiz çalışması

Abstract

Tasarımcı, mesajını genel olarak iç mekanı oluşturan yüzeylere ve özellikle kişinin görsel yolla en çok iletişime girdiği, bir bakıma odaklandığı yüzeye (odak yüzeyine) yükler. Soyut ya da somut özellik gösteren grafik organizasyonlar ile oluşturulan yüzey üzerindeki bu mesaj ya da mesajlar, mekanın işlevine veya anlamına yönelik olabilir. İç mekanın sahip olduğu bir kişiliği, kimliği yani tema' sı vardır. Bu tema, yüzeylerden yansıyan direkt ya da dolaylı grafik / görsel mesajlarla desteklenebilir. Yapılan çalışmada amaç, temaya ait işlevi destekleyen mesaj ların, odak yüzeyleri üzerinde soyut geometrik özellik gösteren grafik / görsel organizasyonlar ile, hangi grafik tasarım elemanları ve ilkeleri çerçevesinde verildiğinin ortaya konmasıdır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır; Birinci bölüm: Literatür tarama; insan - çevre ilişkileri bağlamında algı, mekan, yüzey ve iletişim kavramları incelenerek ele alınan konu ile ilişkisi belirtilmektedir. îkinci bölüm: Uygulama; bu bölümünde farklı ülkelere ait, belirlenen elli adet restoranın yeme alanlarındaki odak yüzeyleri için, yararsal (pragmatic) ve dizimsel (syntactic) analizler yapılmaktadır. Yararsal analizde odak yüzeylerinin amaçlan belirlenmiştir. Bu amaçlar aynı zamanda, restoran mekanlarının temaya ait işlevlerini destekleyen mesaj lan içermektedir. Dizimsel analizde ise belirlenen her bir amacın (mesajın), hangi tür dizimsel özellikler ile verildiğini belirlemek için, bu amaçları (mesajlan) veren odak yüzeylerinin kontrüktif ve hareket özellikleri, şekil-zemin bağıntıları yüzeye ait grafik tasarım elemanları ve ilkeleri incelenmektedir. Üçüncü bölüm: Bulgular ve irdeleme; analiz sonucunda elde edilen bulgular açıklanmaktadır. Dördüncü bölüm: Sonuçlar; elde edilen bulgular bağlamında sonuçlar ortaya konmaktadır. Beşinci bölüm: Öneriler; yapılan çalışmanın akademik araştırmalar açısından daha başka nasıl ele alınabileceği, eğitime ve pratiğe ne tür katkılarının olabileceği belirtilmektedir.