Sermaye Yapısının Karlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul'da İşlem Gören İmalat Firmaları Üzerine Bir Çalışma

Abstract

Bu çalışma, sekiz yıllık bir süre boyunca Borsa İstanbul (BİST)'da işlem gören imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmaların sermaye yapısının karlılık üzerine etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Eviews 10 programı yardımıyla, Özsermaye Karlılığı ÖKK ve Toplam Aktif Karlılığı AKK ile sermaye yapısı ölçüleriyle ilişkilendirilen fonksiyonların tahmininde panel veri analizi kullanılmıştır. Sonuçlar, kısa ve uzun vadeli borçların oranlarıyla ÖKK arasında önemli ölçüde pozitif bir ilişki gösterirken, kısa ve uzun vadeli borçları ile AKK arasında ilişki ile ilgili olarak, bu sonuçların %1 anlamlılık düzeyinde negatif bir ilişkiye sahip olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, toplam borcun öz sermayeye oranı ile ÖKK arasında negatif bir ilişki bulunurken, bu ilişki AKK ile pozitif bulunmuştur. Buna istinaden, ÖKK değişkeni ile ilgili bulguların, finansal literatürdeki geleneksel teori ile büyük ölçüde uyum gösterdiği söylenebilmektedir. Yedeklerin toplam varlıklara oranı ile ÖKK ve AKK oranları arasındaki ilişki ile ilgili olarak, sonuçlar yedeklerin toplam varlıklara oranının hem özsermaye karlılığı hem de toplam aktif karlılığı üzerinde önemli ölçüde negatif bir etkisinin varlığını göstermektedir. Diğer yandan satışların yıllık büyüme oranı ile ÖKK ve AKK oranları arasındaki ilişki ile ilgili olarak, sonuçlar kontrol değişkeni temsilen satışların yıllık büyüme oranının ÖKK ve AKK olan bağımlı değişkenleri üzerinde %5 anlamlılık düzeyinde pozitif bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Çalışmanın diğer önemli bir sonucu, kârlı firmaların ana finansman bir seçenek olarak kısa vadeli borca daha çok bağımlı olduğunu göstermektedir. Borsa İstanbul (BİST)'da işlem gören ve imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmalar örneğinde, ortalama olarak toplam borcun %47 oranı ile faaliyet göstermiş olduğu ve bu borcun yüksek bir kısmı %70 oranı ile kısa vadeli borçta temsil edildiği görülmüştür.

This study aims to examine the relationship between the capital structure and profitability of companies operating in the manufacturing industry sector, which has been traded in Istanbul Stock Exchange (BİST) for a period of eight years. With the help of Eviews 10 program, regression analysis was used to estimate the functions associated with return on equity (ROE) and Total Asset Return (ROA) and capital structure measures. Results while showing a significantly positive relationship between the ratios of short and long term debt and ROE, regarding the relationship between short and long term debt and ROA, these results showed a negative relationship at the %1 significance level. However, while a negative relationship was found between the ratio of total debt to equity and ROE, this relationship was found to be positive with ROA. Based on this, it can be said that the findings about the ROE variable show a great deal of conformity with the traditional theory in the financial literature. Regarding the relationship between the ratio of reserves to total assets and the ratio of ROE and ROA, the results show that the ratio of reserves to total assets has a significantly negative effect on both return on equity and return on total assets. On the other hand, regarding the relationship between the annual growth rate of sales and the ROE and ROA ratios, the results show that the annual growth rate of sales representing the control variable has a positive effect at the %5 significance level on the dependent variables ROE and ROA. The study shows that profitable firms are more dependent on debt as their main financing option. In the example of companies traded on the Turkish Istanbul Stock Exchange (BİST) and operating in the manufacturing industry, it was observed that on average they operated with a ratio of total debt %47 and a high portion of this debt %70 was represented by short-term debt.