İran Kaçar dönemi geleneksel konutları üzerine bir araştirma: Kaşan örneği

Abstract

İran eski dönem mimarisinde (yeni dönemden önce) Kaçar dönemi (1925-1781) mimarisinin yeri ve önemi oldukça büyüktür. Kaçar mimarisi önceki dönemlerin özellikle Safevî döneminin mimarisinin devamı niteliğindedir. Avrupa'ya yapılan seyahatler sonucunda sokak ve bahçe kavramlarının İran'a taşınması ile birlikte kendi içinde değişimler göstermektedir. Bu dönemde yay ve hilal şeklinde kemer, yüksek veranda, havuzhaneler gibi elemanlar mimariye girer ve bu dönemin mimari özellikleri olarak kabul edilirler. Bu nedenle, Kaçar döneminde, sokaklar ve meydanlar ile, mimarlığın gelişmesine tanık oluyoruz. Bu çalışmada, Kaçar dönemi mimarisi ve Kaşan orneği üzerine irdelenecek ve Kaşan konutu ana bileşenler üzerinde analiz edilecektir. Çalışma; konutların mimari tasarım ilke ve kriterlerinin incelenmesi, bileşenlerinin incelenmesi ve plan analizleri şeklinde üç aşamada ele alınmıştır. Bileşenler girişler, kapalı alanlar, salon, havuzhane ve üç kapılı vs gibi başlıklar altında incelenmiştir. Bu üç aşamanın sonucunda elde edilen veriler ile genellemeler yapılarak diğer konutlar için bir model ve ölçü kriteri elde edilebilir. Çalışmada on konut ele alınmıştır. Her bir konut yukarıda bahsedilen şekilde tek tek ele alınmıştır. Yapılan tespitler analiz edilerek sonuçlara ulaşılmıştır.