Trabzon belediye meclis zabıtnameleri ve şehrin imarına yönelik faaliyetler (1931-1958)

Abstract

Son yıllarda gittikçe önem kazanan yerel tarih çalışmaları, özellikle de Erken Cumhuriyet Dönemi şehir tarihi araştırmaları için en önemli belge gruplarından birisini Belediye Meclis Zabıtnameleri oluşturur. Bu çalışmada, başta belediyecilik olmak üzere şehir tarihi bağlamında son derece önemli bilgiler içeren, dönemin zihin dünyasına paralel şehrin beledî hizmetlerine yönelik pek çok tartışmanın izlendiği bu belge grubu tanıtılmıştır. Tez, dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm olan Genel Bilgiler bölümünde, sorun belirlenip; meselenin Belediye Meclis Zabıtnameleri'ne nasıl getirildiğine dair bilgilendirmeler yapılmıştır. Bu aşamada kentin 1931'e gelene kadar yaşadığı siyasi, toplumsal ve kültürel olaylar doğrultusunda Belediyecilik faaliyetleri üzerine ışık tutulmuş; yaşananları anlatan belge ve kaynaklar incelenerek olaylar anlaşılmaya ve açıklanmaya başlanmıştır. İkinci bölüm olan Yapılan Çalışmalar bölümünde, 1931-1958 yılları arasında tutulan, 12 cilt halindeki Trabzon Belediye Meclis Zabıtnameleri incelenmiş ve İçerik, Belediye Meclis Üyeleri, Encümenler, Çalışma/Mesai Raporları ve Belediye İmar Faaliyetleri olarak sınıflandırılmıştır. Üçüncü bölüm olan Bulgular ve İrdeleme bölümünde, Zabıtnamelere Göre Belediye İmar Faaliyetleri belirli meseleler üzerinden sınıflandırılmıştır. Bunlar; mimarlık ve şehir tarihi bağlamında önemli bir belge grubu olarak belediye meclis zabıtnameleri, şehrin müstakbel imar planını yaptırma girişimleri, Atatürk heykeli yaptırma girişimleri, yolların onarımı ve açılması ve istimlak faaliyetlerdir. Dördüncü ve son bölüm olan Sonuçlar bölümünde, ortaya çıkarılan beş başlık üzerinden bir değerlendirme yapılmıştır.