Kirazlık (Gümüşhane) heyelanından kaynaklanacak olası itki dalgalarının Torul Baraj gölündeki yayılımının değerlendirilmesi

Abstract

Heyelanlar ve barajlar bakımından oldukça yoğun olan Karadeniz Bölgesinin, barajların rezervuar alanlarında oluşan kütle hareketleri ve bu hareketlerin oluşturacağı itki dalgaları ile bu dalgaların yıkıcı etkileri açısından hassas olduğu ortadır. Bu doktora tezi çalışması kapsamında Gümüşhane ilinin, Torul ilçesi Kirazlık köyünde yer alan Harşit Çayı üzerine inşa edilmiş Torul Barajı'nın rezervuar alanını sınırlayan yamaçlarda meydana gelebilecek kütle hareketlerinin oluşturacağı itki dalgalarının, rezervuar alanında oluşturacağı dalga yüksekliği, oluşacak dalganın hızı ile 571 m uzaklıktaki karşı kıyıya ve 731 m uzaklıktaki baraj gövdesine ulaşma süresi ve karşı kıyıda ilerleme mesafesi gibi olası etkilerinin farklı senaryolar dikkate alınarak araştırılması ve çeşitli ampirik eşitlikler ve iki boyutlu nümerik analizler ile hesaplanması amaçlanmıştır. Paleo-heyelana yönelik DSİ 22. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan sondaja dayalı jeolojik ve jeoteknik çalışmalar incelenmiş, paleo-heyelan malzemesinin yatay ve düşey devamlılığının belirlenmesi ve malzeme karakterizasyonunu ortaya koymak amacıyla jeofizik ölçümler gerçekleştirilmiş, araştırma çukurlarından temin edilen örselenmiş ve örselenmemiş örnekler üzerinde deneyler yapılarak, heyelan malzemesinin indeks özellikleri ve dayanım parametreleri belirlenmiş, iki boyutlu nümerik analizlerle özellikle depremli durum için stabilite analizleri yapılarak, olası kayma dairesinin konumu ortaya koyulmuş, nümerik stabilite analizlerinden elde edilen veriler kullanılarak farklı senaryolar için rezervuara akacak malzeme kalınlığı tahmin edilmiş, rezervuarda oluşacak heyelan kaynaklı itki dalgalarının yayılımı iki ve üç boyutlu ampirik eşitlikler ve iki boyutlu nümerik analizler kullanılarak değerlendirilmiştir.