Pontid kuşağında Artvin bölgesinin jeokimyası, petrojenezi ve masif sülfit mineralizasyonları

Abstract

Pontid - Küçük Kafkaslar magmatik kuşağının ortasında yer alan Artvin yakın yöresi magmatik petroloji ve bununla ilgili masif sülfit birikimleri açısından incelenmiştir. Taban Jura veya daha yaşlı kayaçlardan ve metamorf itlerden oluşmaktadır. Bu seri yer bilimciler tarafından Alt Bazik Seri diye adlandırılmıştır.Bu birimi Artvin Granitoyidi kesmektedir. Granitoyidlerin üzerine bir taban konglomerası ile cevherli dasit lav ve tüfleri gelmekte ve bunları mor dasitler kesmektedir. Bu birimleri bazalt, kireçtaşı, tüf ardalanmalı volkano-tortul seri uyumlu olarak üstler. üst Kretase yaşlı birimler yer yer Paleosen yaşlı birimlere geçiş gösterirler. Taban konglomerası ile başlayan Orta Eosen yaşlı f iliş fasiyesindeki kayaçlar alttaki birimleri uyumsuz olarak üstler. Eosen sonrası yerleşen genç kuvarslı diyoritler ve hornblend dasitler en genç birimleri oluşturmaktadır. Artvin yakın yöresi bir ada yayı ortamını belirtmektedir. Bundan dolayı bölgede yoğun bir granitizasyon ve buna eşlik eden dasidik volkanizma oluşmuş, bunlara bağlı olarak çok yoğun magmatik hidrotermal olaylar etkin olmuştur. Bu dasidik volkanizmaya bağlı olarak Artvin yakın yöresinde masif ve damar tipi birçok sülfit mineralizasyonu oluşmuştur. Bunlar genel olarak Cu - Zn - Pb bileşimlidir. Bundan başka sahada birkaç küçük Mn zuhuru da izlenmektedir. Bu Cu - Zn - Pb cevherleşmelerin en önemlileri Kuvars- han, trsahan, Sinkot, Seyitler, Kafkasor, Eski Gümüşhane, Ormanlı zuhurlarıdır. Bu cevherleşmeler köken olarak volka nik bir merkez civarındaki kırıklardan itibaren yükselen hidrotermal sıvılardan meydana gelmiştir. Cevherleşmeler dasidik piroklastlarla eş zamanlı çökelmiş veya içine yerleşmiştir. Cevher minerallerinin 400'-350°C civarında bir ısıda oluşmaya başladığı daha sonra ısının düşmesiyle jel yapılı piritlerin oluştuğu anlaşılmaktadır. Daha sonra cev herleşmeyle eş yaşlı veya daha genç olan kırmızı biyomikrit ler cevherleşmeyi örtmektedir. Eosen sonuna kadar bölgede çökeller oluşmayı sürdürmüş ve daha sonra bölge tektonik olaylar sonucu kıvrımlanmış, kırılmıştır.