Özdil (Yomra-Trabzon) yöresinin petrografisi skarn oluşukları ve granat-piroksen ritmikleri

Abstract

Özdil ( Yomra-Trabzon) yöresindeki dokanak metamorfizması ve bunun sonucu oluşan granat-piroksen ritmiklerinin oluşumunu ortaya çıkarmak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. İnceleme alanının tabanını, üst seviyelerde mercek şeklinde yarı metamorfik kireçtaşı içeren Alt Bazik Seri oluşturur. özdil granitoidi bu seriyi kesmiştir. Bu Seri üzerine dasit, andezit ve piroklâstlar uyumsuz olarak gelmektedir. En genç birim alüvyondur. Granitoid, andezit ve dasitlerden alman çatlak ölçüle rine göre kontur ve gül diyagramları hazırlanmış ve yörede KB-GD yönlü bir deformasyon olduğu tespit edilmiştir. Alt Bazik Seri andezit, sipilitik bazalt, piroklâstlar ve mercek şeklinde yarı metamorfik kireçtaşından oluşur, özdil granitoidinin sokulumu ile dokanaklarda volkanik birimler boynuztaşlarına dönüşmüştür. Kireçtaşı sınırında ise skarn zonu oluşmuştur. Yapılan çalışmalar sonucu skarn zo- nunda 3 farklı kuşak ayrılmıştır. Bunlar, granat-piroksen kuşağı, epidot kuşağı ve aktinolit kuşağıdır. Bunların sınırları kesin olmayıp yaklaşık belirtilmiştir. Skarn zonundan alınan örneklerde yapılan sıvı kapanım çalışmaları metamorfizma esnasında oluşan minerallerin oluşum ısısının 750 C'ye kadar yükseldiğini göstermiştir. Bu minerallerden granat 'ın andradit, piroksenin diopsit, epidot' un da piştaşit cinsinde olduğu X-Ray ve mikroprob yöntemleriyle tespit edilmiştir. Yine bu skarn zonunda andradit ve diopsit satır şeklinde ritmikleşme gösterirler. Ritmikleşme özdil granitoidinin sokulumuyla, yarı metamorfik kireçtaşı-andezitik tüf sınırında meydana gelmiştir. Sokulu mun getirdiği silis, andezitik tüflerde ayrışmadan dolayı oluşan demirce zengin seviyelerde andradit ' i diğer seviyelerde de diopsiti oluşturarak satır şeklinde granat-piroksen ritmikleşmesini oluşturmuştur. İnceleme alanında skarn ve hidrotermal olmak üzere iki tür cevherleşme bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar bu cevherleşmelerin ekonomik bir değere sahip olmadıklarını göstermiştir.