Tek parti döneminde sosyal Darwinizm (1860-1945)

Abstract

Bu çalışma modern Batı düşüncesinde oldukça önemli bir yeri olan ve içtimai hayatın yeniden inşa edilmesinde kullanılan sosyal Darwinizm yaklaşımının Tek Parti Dönemindeki yansımalarına odaklanmaktadır. Charles Robert Darwin ile gündeme gelen ve insanın ortaya çıkışını doğal seleksiyoncu evrimle açıklayan bu yaklaşım, hayatı madde ve kuvvetin tanrısal iradesiyle, toplumu öjenik ırk ıslahıyla, ekonomiyi laissez faire serbest piyasa mantığıyla, din ve tanrıyı insanın tabiatı bilmemesi nedeniyle zekâyla, tarihi ilerlemeci ve tekâmülcü, ahlakı ise tabiat kanunlarının bir gereği olarak açıklamaktadır. Yeniden bir toplum inşa etme idealine sahip, bunu da Batı tarzı yapma yöntemine inanmış Tek Parti Döneminin önde gelen insanları sosyal Darwinizm yaklaşımını farklı boyutlarıyla da kullanmaktadır. Düşünsel ve toplumsal dönüşümün sağlanması için sosyal Darwinizmin bu sürece ne oranda etki ettiğini anlamak için dönemin ders kitapları, düşünce ve akademik dergileri, gazeteleri, Birinci ve İkinci Türk Tarih Kongreleri, yasaları, meclis zabıtları ve önemli isimlerin yapmış olduğu çalışmalar incelemeye tabi tutulmuştur. Bu incelemeler yapılırken 1923 ve 1945 yılları arası temel alınmaktadır. Bu incelemeler yapıldığında görülecektir ki sosyal Darwinizm yaklaşımı "bilimsellik" üst başlığıyla kendine oldukça geniş yer bulmakta ve düşünce yapısı başta olmak üzere pek çok alanı etkilemektedir.

This study focuses on the reflections of the social Darwinism approach, which has a very important place in modern Western thought and was used to reconstruct social life, in the One-Party Period. This approach, which came to the fore with Charles Robert Darwin and explains the emergence of man with natural selection evolution, is based on life with the divine will of matter and force, society with eugenic eugenics, economy with laissez faire free market logic, religion and God with intelligence due to man's ignorance of nature, historical progressive and evolutionist, explains morality as a requirement of the laws of nature. The leading people of the One-Party Period, who had the ideal of rebuilding a society and believed in the Western method of doing it, also used the social Darwinism approach in different ways. In order to understand to what extent social Darwinism had an impact on this process in order to achieve intellectual and social transformation, the textbooks of the period, intellectual and academic journals, newspapers, the First and Second Turkish History Congresses, laws, parliamentary minutes and studies of important figures were examined. These studies are based on the years between 1923 and 1945. When these examinations are made, it will be seen that the social Darwinism approach finds a wide place for itself under the title of "scientificity" and affects many areas, especially the structure of thought.