Zaman ve magnitüd kestirilebilir model ile Türkiye'de uzun dönem deprem kestirimi

Abstract

Türkiye'de oluşan büyük depremlerin tekrarlanma aralıklarının kestirilmesi için, 36-42° K ile 25-45° D koordinatları ile sınırlanan bu bölge belirli sismolojik ve jeomorfolojik özelliklere dayanarak otuzüç sismojenik kaynağa ayrılmış ve her bir kaynak için bölgesel zaman ve magnitüd-kestirilebilir model uygulanmıştır. Çözümlemelerde 2015 yılına kadar olan aletsel dönem verileri (Ms≥5.5) ile 1900 öncesi tarihsel döneme ait veriler (Ms ≥ 7.0) kullanılmıştır. Ana şokların magnitüdleri ve tekrarlanma zamanları aşağıdaki ilişkilerin belirlenmesinde kullanılmıştır. logTt= 0.37 Mmin+ 0.19 Mp– 0.14 logMo + 1.39 Mf= 0.72 Mmin– 0.01 Mp+ 0.31 logMo– 5.44 Burada Tt yıl olarak hesaplanan olaylar arasında geçen zaman, Mmin ele alınan en küçük ana şokun magnitüdü, Mp önce olan ana şokun magnitüdü, Mf sonraki ana şokun magnitüdü ve Mo her bir kaynakta bir yılda açığa çıkan sismik momenttir. Birinci bağıntı için çoklu ilişki katsayısı ve standart sapma 0.69 ve 0.30 olarak hesaplanmıştır. İkinci bağıntı için karşılık gelen değerler sırasıyla 0.63 ve 0.43 dür. Yukarıdaki ilk bağıntıdan son ana şokun oluş zamanı ve magnitüdü dikkate alınarak gelecek 50 yıllık sürede onar yıllık aralıklarla tüm kaynaklarda 6.0 ve 7.0 magnitütündeki depremlerin oluşma olasılıkları P(t) ve ikinci bağıntıdan ise beklenen ana şokun magnitüdü hesaplanmıştır.