Tek istasyon yüzey dalgası verileri ile Anadolu'nun kabuk yapısının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Anadolu'nun kabuk ve üst manto yapısının incelenmesi amacıyla, tek istasyona ait uzun peryot üç-bileşen kayıtları üzerinden yüzey dalgalarının grup hızlarının hesaplanması ve ters çözümleme işlemlerinin uygulanması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, Anadolu'da oluşmuş depremlerin İstanbul (IST) ve Trabzon (TBZ) istasyonundaki uzun peryod üç-bileşen sismogramları incelenerek, kayıtları incelenebilir özellikte dört deprem kaydı seçilmiştir. Depremlerle istasyon arasındaki profiller yaklaşık kuzeydoğu-güneybatı ve kuzeybatı-güneydoğu doğrultularındadır ve Anadolu' nun büyük bir kesimini kapsamaktadır. Ele alınan dört depremin yatay ve/veya düşey bileşenlerine önce polarizasyona dayalı yüzey dalgası ayrım süzgeci uygulanmış ve Love ve Rayleigh dalgaları ayrımlı hale getirilmiş ve ardışık süzgeç tekniği kullanılarak grup hızları hesaplanmıştır. TBZ ve IST istasyon kayıtları kullanılarak oluşturulan profiller için, Love ve Rayleigh dalgası grup hızı dispersiyon eğrilerinin ortalamaları kullanılarak yapı belirlenmeye çalışılmıştır. Belirlenen sonuçlar mevcut bilgilerle kıyaslanarak, uyumlu ve uyumsuz bilgiler ortaya koyulmuş ve bunların bir değerlendirmesi yapılmıştır.Yaklaşık 1000 km episanrt uzaklığına sahip kayıtlara polarizasyona dayalı yüzey dalgası ayrım süzgeci uygulanmış ve 4.2-4.5 aralığında değişen pencere boyu/kaydırma aralığı oranı için filtreleme işleminin yüzey dalgalarının ayrımlı hale geldiği belirlenmiştir. Ayrımlı hale getirilen yüzey dalgalarından ardışık süzgeç tekniği ile 10-60 sn lik peryod aralığında grup hızı dispersiyon eğrileri elde edilmiş, ters çözümlemede Hedgehog yöntemi kullanılarak yapı belirlemesi yapılmıştır. İncelenen tüm profillerde üç tabakadan oluşan bir kabuk yapısı saptanmıştır. Tortul tabaka kalınlığı 5 km, granit tabakası 15 km ve bazalt tabakası 20 km olarak belirlenmiştir. Profiller benzer kıtasal yolları izledikleri için tüm modellerde tabakaların yoğunlukları aynı alınmıştır. Her iki istasyon için oluşturulan profillerden kabuk ve üst manto hızları belirlenmiştir.